Je kent ze wel, of niet, de snorzweefvlieg, bandzweefvlieg, fopblaaskoppen en fophommels. Ze behoren tot de zweefvliegen. Ze zijn een van de belangrijkste bestuivers van groente en fruitgewassen maar met deze beestjes is wat aan de hand. Terwijl de afname van bijen in de afgelopen dertig jaar vrij constant is gebleven is het afnametempo van zweefvliegen bijna vijf keer zo hoog dan in de periode daarvoor. Hoe dat komt lees je in deze blog.
Afname zweefvliegen
Sinds bekend is dat het met de bijen niet goed ging is de Nationale Bijenstrategie in het leven geroepen waarin staat dat de achteruitgang van de wilde bestuivers zoals bijen, hommels en zweefvliegen in 2030 tot stilstand moet zijn gebracht. Een illusie of kan het doel bereikt worden. Volgens het EIS Kenniscentrum Insecten zullen er dan veel meer maatregelen moeten worden genomen want anders wordt dit doel zeker niet bereikt. Zeker nu bekend is geworden uit een onderzoek dat is gedaan door EIS (Kenniscentrum Insecten) in opdracht van de overheid in samenwerking met het CBS dat de zweefvliegenpopulatie vooral in de laatste dertig jaar dramatisch is afgenomen. De grootste veroorzaker is de introductie van neonicotinoïden als gewasbeschermingsmiddel in de jaren 90. Deze insecticiden hopen zich op in planten en bladluizen op deze planten. Deze bladluizen worden door de larven van een aantal soorten zweefvliegen gegeten maar ze worden als het ware vergiftigt en gaan dood. Daarnaast dragen verandering van leefgebied, klimaatverandering, droogte en een toename van stikstof bij aan de snelle achteruitgang van de zweefvlieg. In onderstaande tabel is duidelijk te zien dat sinds de introductie van de neonicotinoiden het aantal zweefvliegen dramatisch is afgenomen. Het EIS heeft het onderzoeksrapport ingediend bij het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit. Die moet met een rode lijst voor zweefvliegen in Nederland komen maar wanneer dat gebeurt is nog niet bekend.
Sterfte zweefvliegen flink toegenomen sinds 1990 (bron: EIS Kenniscentrum Insecten)
Pesticiden
Sinds 2018 zijn de meeste neonicotinoïden verboden en is alleen het middel acetamiprid nog toegestaan maar ook daar gaan deze insecten van kapot. Dit middel heeft nog steeds een enorme impact op het mileu. Het is schadelijk voor mensen maar ook voor vogels, regenwormen, in het water levende dieren en insecten. Vandaag verscheen een opvallend artikel van de bijenstichting. Sommige imkers merkten een enorme bijensterfte op onder hun bijenvolken. De volken die op eigen honing de winter in waren gegaan kregen te maken met de hoogste sterfte in vergelijking tot de volken die op suiker de winter doorkwamen. Reden genoeg om de honing te laten onderzoeken. Uit zes monsters van drie verschillende locaties met veel dode bijen is gebleken dat in alle monsters gemiddeld dertien verschillende pesticiden werden gevonden waarvan elf daarvan niet toegestaan zijn in Nederland omdat ze zo giftig zijn. Er lijkt sprake te zijn van een enorme cocktail van pesticiden verscholen in stuifmeel van bloemen. Waar dat precies vandaan komt wordt verder uitgezocht. Zorgelijk is het wel. Ook de schitterende tulpenvelden zien er prachtig uit maar vooral in de bloementeelt wordt veel gif gebruikt. Funest voor o.a. de insecten.
Een vrouwtje van de doorzichtig-gele melkzweefvlieg. Deze soort is al verdwenen in Nederland en is in heel West-Europa sterk achteruit gegaan (bron: Menno Reemer)
Nationale Bijentelling
Sinds 15 april is de Nationale Bijentelling van start gegaan. Normaliter duurde de telling maar een paar dagen maar is nu verlengt tot en met 24 april. Dit is gedaan omdat daarmee de kans op warmer en zonniger weer groter is want daar houden bijen, hommels en zweefvliegen van en vliegen dan uit. Door deze telling help je de wilde bijen, hommels en zweefvliegen en komen onderzoekers meer te weten over hoe het gaat met deze insecten en hoe ze beter beschermd kunnen worden. Ruim de helft van de 360 soorten in Nederland is bedreigd. Of het weer de komende dagen meezit. We gaan de zon zeker wel zien maar de temperatuur blijft flink achter. Echt warm lenteweer zit er de komende dagen niet in.
