Licht in de duisternis

Licht in de duisternis

De Schoonebeker heideschapen van de schaapskudde 't Hijkerveld blijven in de zomer 's nachts buiten maar worden wel beschermd door een speciale omheining. Als ze in de schemer staan en hun kop onder de juiste hoek en richting naar de lage zon draaien dan weerkaatst dit in hun oog tot een bijzonder blauw opgloeiend schijnsel. Dit wordt veroorzaakt door een lichtreflecterende laag op het netvlies en is typisch voor herkauwers. Mensen hebben die laag niet maar kunnen door reflectie van flitslicht wel rode ogen krijgen.

Door: Menno Kuiper
Gemaakt: 21-07-2020, 815x bekeken
Bekijk slideshow
Na een zonnige en vrijwel windstille dag op 13 jan. is de wind van noord naar west gedraaid en neemt iets toe. Hoge sluierbewolking aan de horizon kondigt een weersverandering aan en geeft stemmig kleur aan de zonsondergang. In de 'Surfplas', één van de Reeuwijkse plassen, rusten op dat moment zo'n 45.000 smienten, ook wel 'fuiteenden' genoemd naar het kenmerkende geluid dat ze maken. Ze rusten hier overdag en vliegen 's nachts naar akkers en graslanden in de ruime omgeving om voedsel te zoeken. Deze vogels komen in het najaar uit Noord Europa om in ons land te overwinteren. In het voorjaar gaan ze terug om daar te nestelen. 6 Zo zie je een ijsvogel voorbij schieten. Als een fel oplichtende blauwe schicht over het water. Vooral daar waar ze vanaf een geschikt uitkijkpunt langs het water naar visjes kunnen duiken. Ze vallen niet op door hun grootte (formaat spreeuw) maar door de scherpe roep en het turquoise blauwe verenkleed op de rug. De vleugels zijn diepblauw en de buik oranjebruin. De snavel is in verhouding opvallend groot. Hoewel z'n naam dat lijkt te suggereren hebben ze helemaal niets met ijs en winterkou. Met ijs op sloten en plassen kunnen ze geen visjes meer vangen en krijgen ze het moeilijk. Ze vliegen ook niet naar het zuiden. 's Winters zoeken ze beschutte (ijsvrije) plekken waarbij ze ook de warmere stedelijke omgeving niet schuwen. Als er maar open water en visjes zijn. Gouda heeft een rijk waternetwerk dat van het buitengebied tot diep in de woonomgeving doordringt. Dit biedt de ijsvogel kansen om de winter beter door te komen. Het aanbrengen van een tak boven een beschutte en visrijke watergang helpt daarbij. Met wat geluk en vooral veel geduld, kan dat zomaar een schitterende ijsvogel opleveren die daar zo nu en dan komt vissen. 1 Ze zijn er weer (1)! Net als voorgaande jaren hebben duizenden spreeuwen weer enkele rietvelden langs de Hollandsche IJssel bij Gouda uitgekozen als slaapplaats. Dat is al enkele weken gaande. Het begon in het rietveld naast de begraafplaats IJsselhof, maar sinds kort, zoals vanavond 5 september, zijn de meeste vogels opgeschoven naar het rietveld bij Goudasfalt. Inmiddels gaat het om minstens 30000 spreeuwen. Ze zijn op najaarstrek naar het zuiden en verzamelen zich 's avonds voor zonsondergang in grote groepen in de lucht boven de rietvelden. Na gezamenlijke spectaculaire 'slaapvluchten' duiken ze tegen zonsondergang met veel geruis en gekwetter het riet in voor de nacht. 's Ochtends, net voor zonsopkomst, vertrekken ze om overdag in grotere en kleinere groepen voedsel te zoeken in de omliggende graslanden. Afhankelijk van het voedselaanbod, het weer en de geschiktheid van de slaapplaats, kunnen ze enkele weken in de regio blijven tot ze verder trekken naar het zuiden. 1 Ze zijn er weer (2)! Net als voorgaande jaren hebben duizenden spreeuwen weer enkele rietvelden langs de Hollandsche IJssel bij Gouda uitgekozen als slaapplaats. Dat is al enkele weken gaande. Het begon in het rietveld naast de begraafplaats IJsselhof, maar sinds kort, zoals vanavond 5 september, zijn de meeste vogels opgeschoven naar het rietveld bij Goudasfalt. Inmiddels gaat het om minstens 30000 spreeuwen. Ze zijn op najaarstrek naar het zuiden en verzamelen zich 's avonds voor zonsondergang in grote groepen in de lucht boven de rietvelden. Na gezamenlijke spectaculaire 'slaapvluchten' duiken ze tegen zonsondergang met veel geruis en gekwetter het riet in voor de nacht. 's Ochtends, net voor zonsopkomst, vertrekken ze om overdag in grotere en kleinere groepen voedsel te zoeken in de omliggende graslanden. Afhankelijk van het voedselaanbod, het weer en de geschiktheid van de slaapplaats, kunnen ze enkele weken in de regio blijven tot ze verder trekken naar het zuiden. Terwijl de zon achter de horizon verdwijnt zijn in de lucht meerdere condens sporen of -strepen van vliegtuigen te zien. Deze ontstaan door waterdamp in de uitlaatgassen van de straalmotoren. De waterdamp bevriest in de atmosfeer op ongeveer 10 km hoogte, waar het meer dan 40 graden onder nul is. De ijskristallen vormen de zichtbare strepen. De positie van de zon bepaalt de kleur van de strepen. Bij laagstaande zon vlak voor zonsondergang krijgen ze een felgele of oranje kleur. Soms zijn meer strepen te zien dan op andere dagen. Dat heeft te maken de vochtigheid van de lucht op die hoogte. De strepen hebben een korte lengte en verdwijnen snel als het vliegtuig door relatief droge lucht gaat. Het duidt op rustig hogedrukweer. Als ze duidelijker en langer te zien zijn dan is de lucht op die hoogte vochtiger. Op de foto worden de vliegtuigstrepen weerspiegeld in het rustige water van de Hollandse IJssel tussen Gouderak en Moordrecht. Na een tropisch hete dag volgt een schitterende rode opkomst van de volle maan in het oosten om 21:40 uur in de Krimpenerwaard, gekleurd door de rode horizon in het westen na zonsondergang (21:13 uur). Vastgelegd vanaf de dijk langs de Hollandsche IJssel bij Gouderak
 
Een moment geduld aub...
Een moment geduld aub...