Optische verschijnselen vormen zeker deel van de wereld van weerfenomenen. De meest bekende hiervan is de regenboog, maar er bestaan ook andere "bogen" die aan de hemel te zien zijn. Afgelopen week kwam er zo'n eentje voor, maar welke was dat?!
Wat zijn optische verschijnselen?
Optische verschijnselen zijn alle waarneembare verschijnselen, oftewel gebeurtenissen, die door de interactie tussen licht en materie worden veroorzaakt. In het weer gaat het vaak om de interactie van zonlicht met bijvoorbeeld regendruppels of ijskristallen. De interactie tussen het licht en de deeltjes is in de vorm van lichtbreking.
Zonlicht zien we als wit licht, maar eigenlijk bestaat het uit allerlei verschillende kleuren. Als het zonlicht op een regendruppel of een ijskristal valt, breekt de druppel/kristal het witte licht op en zien we de kleuren waaruit het witte licht bestaat.
Het breken van licht door een regendruppel
Er zijn verschillende atmosferisch optische verschijnselen om waar te nemen. Afgelopen week was er een heel bijzondere ene te zien, namelijk...
De mistboog
Afgelopen week was het op meerdere ochtenden maar een klein wereldje vanwege de mist. Enkele mensen hadden een beetje geluk en zagen een van de minder voorkomende optische verschijnselen, met name de mistboog. De waterdruppels in mist zijn een stuk kleiner dan die van regen. Het breken van licht treedt hier dan sterk op. Wanneer het witte licht wordt opgebroken, overlappen de verschillende kleuren waaruit het bestaat. Het gevolg: een brede witte boog met vaak aan de ene kant een oranje of blauwe rand. Een mistboog is kleiner dan een regenboog.
Foto: Layla Wijsmuller (Bloemendaal)
Vaak gaat een mistboog gepaard met een "glorie", een atmosferisch optische verschijnsel in de vorm van een gekleurde lichtkrans. Het bestaat uit een of meerdere vage regenboogkleurige ringen rondom het punt op de wolken of mist direct tegenover de zon of de maan. En als je schaduw ook nog in het midden van de glorie valt, krijg je het zogeheten Brockenspook te zien!
Brockenspook (Brocken Spectre), bron: Brocken Inaglory via Wikipedia
Andere bogen
Er zijn ook andere optische verschijnselen waarneembaar in de atmosfeer. Een bekende hiervan is de halo, een kring om de zon.
Foto: Albert Thibaudier (Heerenveen, 19 augustus 2020)
Halo's en bijzonnen ontstaan als het zonlicht door ijskristallen wordt gebroken. Bijzonnen zijn te zien als twee heldere lichtvlekken links en rechts van de zon, of soms alleen aan de ene kant.
Foto: Jannes Wiersema (Roodeschool, 24 april 2020)
Ook bestaat er een circumzenitale boog. Dat lijkt op een regenboog, maar je ziet het aan de kant van de zon en met de bolle kant van de boog na de zon gekeerd. Deze bogen ontstaan ook vanwege het breken van zonlicht in ijskristallen.
Foto: Jacqueline van der Veen (Ridderkerk)
Er zijn nog meerdere bogen, zoals de spiegelboog, overtallige regenboog, roze regenbogen, om maar enkele te noemen. Maar de boog van de dag wordt ...
De regenboog
... want we zien er vandaag heel veel van! Hier zijn enkele prachtige exemplaren.
Foto: Ben Roozendaal (Heemskerk)
Foto: Ria Brasser (Oost-Souburg)
Foto: Samantha Hoornsman (Den Helder)
