Je hebt vast wel eens in het weerbericht gelezen dat het kouder of warmer is dan “normaal”. We hebben het dan over het langjarig gemiddelde. Maar is dat eigenlijk nog wel normaal? We bespreken het in deze blog!
Het klimaat
De definitie van “klimaat” is vrij simpel: Het gemiddelde weer over een periode van 30 jaar. We hebben dan het over allerlei meteorologische variabelen zoals temperatuur of neerslag, maar ook extremen zoals hittegolven zijn onderdeel van een klimaat.
Het klimaat van Nederland is geclassificeerd als een gematigd zeeklimaat. Gemiddeld valt er zo’n 800 millimeter aan regen per jaar. In de winter is de temperatuur gemiddeld gezien vrij gematigd (en dus niet ijskoud) en in de zomer is het juist niet constant bloedheet. Dit hebben we veelal te danken aan de Noordzee.
Verandering
Hoewel ons klimaat nog altijd geclassificeerd kan worden als een gematigd zeeklimaat, betekent dat niet dat het klimaat niet verandert. In tegendeel zelfs! Ons klimaat is met een ongekend rap tempo aan het veranderen.
Neem bijvoorbeeld de gemiddelde temperatuur. Die is wereldwijd hard aan het stijgen. In De Bilt is tussen 1901 en 2013 de gemiddelde temperatuur 1.8 graden Celsius toegenomen. Het gros daarvan, 1.4 graden Celsius, vond plaats tussen 1951 en 2013. Dat klinkt misschien als niet zo veel, maar dat is absoluut niet het geval.
We hebben het namelijk over een gemiddelde stijging. In de praktijk zijn ook de extremen harder aan het toenemen. Neem bijvoorbeeld de hittegolven die gepaard zijn gegaan met een (soms extreme) droogte. Juist zulke hittegolven worden dankzij klimaatverandering alleen maar erger. Het was in 2019 ongekend dat de “magische grens” van 40.0 graden Celsius werd overschreden, maar hoe ongekend is dat de toekomst nog? De opwarming van onze aarde en dus ook Nederland laat de kans op die 40 graden alleen maar toenemen. Het lijkt er ook op dat het alleen maar een kwestie van tijd is voordat het kwik weer die 40 aantikt.
Ook je ijsje zal sneller gaan smelten met het veranderende klimaat. Niet prettig, toch?
De top 10 hoogst gemeten temperaturen op sommige weerstations bestaan tegenwoordig al uit alleen maar data van de 21e eeuw. 2020 staat nu ook op de gedeelde eerste plaats (met 2014) als warmste jaar ooit gemeten in De Bilt. In deze top 10 wordt de 20e eeuw alleen nog maar gerepresenteerd door 1999. Alle andere jaren vielen in de 21e eeuw.
Dat is toch niet normaal?
Zoals we zeiden, vergelijken we het actuele weer soms met wat “normaal” voor de tijd van het jaar is. Dit is gebaseerd op het langjarig gemiddelde dat is vastgesteld door het KNMI. Iedere tien jaar wordt dit gemiddelde bijgewerkt en omdat 2020 nu voorbij is, krijgt dit gemiddelde weer een update. Zoals je wel kunt verwachten, nemen de “normale” temperaturen ook nu weer toe. Maar… is dit wel normaal?
Het antwoord daarop is simpel: nee! Dit is alles behalve normaal. De toename in de gemiddelde temperatuur in Nederland gaat met een ongekend tempo en dat kunnen we eigenlijk niet normaal noemen. De kans dat je de schaatsen ’s winters uit het vet kunt halen, is aan het afnemen en we krijgen vaker te maken met tropische dagen (dagen met een temperatuur van 30 of meer graden).
De gevolgen?
De wetenschap liegt er niet om. De gevolgen zijn niet bepaald goed te noemen. Al is het zo dat sommige gebieden op aarde erop vooruit gaan dankzij klimaatverandering, te veel gebieden krijgen te maken met negatieve gevolgen!
Ook in eigen land valt te verwachten dat natuurbranden zoals die in de Deurnsche Peel van 2020 vaker voor gaan komen.
Neem bijvoorbeeld de bosbranden in Australië rond de jaarwisseling afgelopen jaar. Een gigantisch stuk natuur is in vlammen opgegaan en het vuur was (bijna) niet te controleren. Een paar maanden geleden stond ook het westen van de Verenigde Staten in vuur en vlam. Daarnaast stijgt onze zeespiegel in een rap tempo. Orkanen lijken door klimaatverandering gemiddeld gezien krachtiger aan land te gaan komen, met alle gevolgen van dien. Daarnaast is het niet eens ondenkbaar dat een tropische storm of orkaan ook zomaar eens in de buurt van ons landje kan komen.
Het wordt ook steeds moeilijker om te kunnen gaan schaatsen. De kans op een Elfstedentocht is nog niet 0%, maar de kans wordt wel steeds kleiner!
Maar het klimaat verandert toch altijd?
Er zijn (jammer genoeg) ook nog genoeg mensen die niet geloven dat klimaatverandering door de mens komt, of dat ons klimaat überhaupt niet verandert. Vaak komt dan het argument dat het klimaat altijd aan het veranderen is.
Dat is eigenlijk ook zeker geen leugen! Klimaatverandering is een natuurlijk proces, maar de mens zorgt er momenteel voor dat ons klimaat in een abnormaal rap tempo aan het opwarmen is. Door alle CO2 die wij uitstoten, blijft meer zonlicht “gevangen” in onze atmosfeer en warmt de aarde meer en meer op.
Neem als voorbeeld het koken van melk. Je moet goed oppassen dat het niet te heet wordt, want anders kookt de melk in no-time over en wordt je keuken een puinhoop. Dat wil natuurlijk niemand. Zo moet je ook naar het klimaat kijken: eigenlijk is de melk al te heet geworden, maar we moeten heel snel actie ondernemen om te voorkomen dat het gaat overkoken en onze aarde een puinhoop gaat worden!
En daarom…
Vanwege dit alles en de nieuwe “normalen” die het KNMI binnenkort gaat publiceren, gaan wij vanaf nu het actuele weer niet meer vergelijken met wat “normaal” is, maar met wat gemiddeld is over de afgelopen 30 jaar. Want zeg nou zelf: wat er gebeurt met onze aarde is toch niet normaal meer?
In onze meerdaagse kaart staat niet meer "normaal", maar vanaf vandaag: gemiddeld!
