Vijf jaar geleden is het voor het eerst in Nederland (sinds de metingen zijn begonnen) de 40 graden geworden. Dit jaar is het nog niet zo heet geworden, maar de zomer is nog niet voorbij. Wereldwijd zijn er wel hitterecords gesneuveld: afgelopen week werd wereldwijd het warmterecord twee keer gebroken. Gaan we in Nederland binnenkort ook weer deze hoge temperaturen zien?
Tot nu toe was de zomer van 2024 in Nederland niet erg warm of heet. Vijf jaar geleden was het echter een compleet ander verhaal. Toen werd op 25 juli 2019 voor het eerst sinds de metingen zijn begonnen de 40 graden aangetikt. Dat was namelijk in Gilze-Rijen: 40,7 graden! Ook op een aantal andere plaatsen werd het die dag heter dan 40 graden. In Westdorpe kwam het namelijk tot 40,6 graden en in Hupsel en Eindhoven tikte de thermometer 40,4 graden aan.
Afkoelen tijdens de hitte op 25 juli 2019
Sindsdien was het nog niet weer zo heet. Wel was er een extreem lange hittegolf. Dat was in 2020 toen het in augustus maar liefst 13 dagen zomers warm (dus 25 graden of warmer), waarvan 9 tropisch warm was (30 graden of meer). De hoogste temperatuur kwam toen op 34,7 graden. Dus niet eens in de buurt van de 40 graden. In 2021 was de zomer weer bijzonder nat met weinig hitte. Dat kwam na drie zomers van warm en droog weer. In 2022 is het bijna weer 40 graden geworden: het werd namelijk 39,5 graden in Maastricht.
En dan de zomer van 2023... een zomer waar het ene naar het andere warmterecord sneuvelde. Juni 2023 was wereldwijd de warmste junimaand ooit sinds de metingen zijn begonnen. En daarna was dat iedere maand nog het geval tot zelfs afgelopen juni! Afgelopen maand was het ook al erg heet in een groot deel van Zuid-Europa en er komt nog meer hitte aan.
In Zuid-Europa en met name in Spanje is het momenteel bloedheet met op sommige plaatsen meer dan 40 graden.
Na de warme, droge juni van vorig jaar kwam storm Poly op 5 juli 2023. Daarna was het de natste 12 maanden aaneen ooit gemeten sinds het begin van de metingen. Al de regen ging gepaard met niet al te warme dagen. Tenminste dat is het gevoel deze zomer. Wel hadden we bijna de gemiddelde hoeveelheid ADS-dagen. Dat zijn dagen waarop de zon tenminste 50% van de tijd te zien is, waarop geen of weinig neerslag valt en waarop het warmer dan gemiddeld is. Dit jaar telt namelijk al zo'n 30 ADS-dagen tegen 34,9 ADS-dagen gemiddeld t/m 26 juli. Maar het is duidelijk dat deze zomer nog geen hete periode had. Wel enkele dagen tussendoor waarop de temperatuur boven de 30 graden steeg.
Vaker uitschieters?!
Door het opwarmen van de aarde en dus door klimaatverandering wordt de kans op hoge uitschieters zoals in 2019 groter. De afgelopen maanden was het bijzonder warm wereldwijd. Hoewel er andere factoren een bijdragen hebben geleverd, zoals de El Niño, is het duidelijk dat de aarde aan het opwarmen is, want we bekijken niet alleen één dag of één jaar, maar een serie van jaren. Dus hoe de temperatuur wereldwijd over een periode verandert en hoe dat vergelijkt met vorige jaren/perioden.
Dat gezegd, het wereldwijde hitterecord is deze week twee keer gesneuveld. Het oude record dateert uit 2023 toen wereldwijd de temperatuur op 6 juli steeg naar 17,08 graden. Afgelopen zondag was het dus warmer. Niet veel, maar zo'n 0,01 graden. Je zou misschien denken dat is niets en het maakt niet uit, maar het gaat hier wel om de gemiddelde temperatuur over de hele wereld heen! Dat record is dus ook niet lang gebleven, want afgelopen maandag kwam de dagelijkse gemiddelde mondiale temperatuur uit op 17,16 graden. In een opwarmend klimaat worden de hittegolven warmer en duren ze langer. Ook is er dus een verhoogde kans op uitschieters.
Hoe weten we wat de toekomst brengt?!
Tegenwoordig kunnen onderzoekinstanties, zoals bijvoorbeeld bij het KNMI, kijken hoe hitte en hittegolven veranderen in een veranderd klimaat. Door bijvoorbeeld van een regionaal klimaatmodel gebruik te maken, wordt er een historische hittegolf nagebootst om te kijken hoe het zou zijn in een warmer of koeler klimaat. Met deze kennis kan er een goede inschatting worden gemaakt hoeveel warmer en hoeveel langer een hittegolf zal duren in de toekomst in een warmer klimaat.
Binnenkort in Nederland weer warmer
De afgelopen paar dagen was het soms zoeken naar de zon en viel er regelmatig een bui of regen. De komende dagen komt daar echter verandering in. Vanaf zondag is het namelijk zonniger, blijft het droog en wordt het warmer. Vanaf maandag is het zelfs weer zomers warm! Later op woensdag neemt de kans op een (onweers)bui toe.
