Als het gaat om klimaatverandering en wat de verschillende landen wereldwijd doen om dat zo veel mogelijk tegen te gaan, dan komen de volgende termen om de hoek kijken: IPCC, COP, Klimaatverdrag, Klimaatakkoord van Parijs... Maar wat betekent dit allemaal en waarom is het belangrijk?!
COP28
De Klimaatconferentie van de Verenigde Naties, ook bekend als COP (het is de 28ste "Conference of Parties"), oftewel de Klimaattop, is een jaarlijks evenement dat vertegenwoordigers van verschillende landen over de hele wereld samenbrengt om de uitdagingen van klimaatverandering aan te pakken. Het is dus een jaarlijks terugkerende conferentie in het kader van het Klimaatverdrag. COP28, de Klimaattop van dit jaar, vindt plaatst van 30 november tot en met 12 december in Dubai. De eerste COP werd gehouden in 1995 in Berlijn.
Klimaatverdrag
Het Klimaatverdrag (UNFCCC, oftewel United Nations Framework Convention on Climate Change) is een verdrag dat in 1992 onder verantwoordelijkheid van de Verenigde Naties werd afgesloten met als hoofddoel om de emissies van broeikasgassen te reduceren en daarmee klimaatverandering, oftewel de gevolgen van onder andere de mens-veroorzaakte opwarming van de aarde tegen te gaan.
De Top van Rio, waar tijdens het Klimaatverdrag werd afgesloten (Bron: Wikipedia)
Achtergrond
In 1992 is er dus een klimaatverdrag gekomen. Daaruit kwam de eerste COP, die in 1995 in Berlijn werd gehouden. Toen kwam er in 1997 het Kyotoprotocol. In dit verdrag zijn industrielanden overeengekomen om hun uitstoot met gemiddeld 5,2% te verminderen ten opzichte van het niveau in 1990. Dit protocol verstreek op 31 december 2020. Een aantal jaar ervoor kwam er nog een verdrag...
In 2015 kwamen de landen van de wereld samen om stappen te bespreken en tot overeenstemming te komen over de gezamenlijke aanpak van klimaatverandering. Tijdens die conferentie ondertekende 196 landen een internationaal verdrag dat bekend staat als het Klimaatakkoord van Parijs. In dit akkoord is er overeenstemming bereikt over de acties die genomen moeten worden om klimaatverandering, waaronder bijvoorbeeld mitigatie, aanpassing en financiering.
Mitigatie
Mitigatie heeft betrekking op die acties die worden genomen om klimaatverandering en de gevolgen ervan te stoppen of te vertragen, zoals het terugdringen van de uitstoot van broeikasgassen. Denk hier bijvoorbeeld aan het omschakelen naar schone energiebronnen en het verminderen van uitstoot van transport door elektrisch te gaan rijden.
Aanpassing
Aanpassing, of vanuit het Engels "adaptatie", verwijst naar acties die worden genomen om de huidige gevolgen van klimaatverandering tegen te gaan, bijvoorbeeld door het bouwen van zeeweringen ter bescherming tegen de stijging van de zeespiegel.
Klimaatakkoord van Parijs
Het Klimaatakkoord van Parijs is een onderdeel van het Klimaatverdrag en is op 12 december 2015 gepresenteerd op de klimaatconferentie van Parijs 2015. Het Klimaatakkoord van Parijs was een belangrijke stap, waarbij de wereld zich ten doel stelde de opwarming van de aarde te beperken tot gemiddeld 2 graden Celsius, en bij voorkeur 1,5 graden, vergeleken met de gemiddelde temperatuur van het pre-industriële tijdperk. Deze limiet wordt door wetenschappers beschouwd als de drempel die de mensheid in staat stellen de meest verwoestende gevolgen van klimaatverandering te vermijden.
Deelnemers van de COP21 in Parijs in 2015 (Bron: Presidencia de la Republica Mexicana via Wikipedia)
Waarom 1,5 graden?!
Uit onderzoek blijkt dat een opwarming van meer dan 1,5 graden catastrofale gevolgen zal hebben. Denk aan extreem weer, bosbranden, hittegolven, meer supertyfoons of -orkanen om maar een paar voorbeelden te noemen.
IPCC
Nog een woord dat vaak in dergelijke berichten gebruikt wordt, is "IPCC". Dat is kort voor het Intergovernmental Panel on Climate Change, oftewel de Intergouvernementele Werkgroep inzake Klimaatverandering. Het IPCC is een organisatie van de Verenigde Naties om de risico's van klimaatverandering te evalueren en bestaat uit honderden experts uit de hele wereld op het gebied van klimaat en klimaatverandering. Tijdens de Klimaattop wordt de wetenschappelijke kennis, zoals aangeleverd door de IPCC, gebruikt bij de politieke besluitvorming binnen het Klimaatverdrag.
Nog meer bij COP28
COP28 gaat dus om de acties en resultaten van de verschillende landen tot nu toe te evalueren. Er zijn niet alleen delegaties van landen aanwezig, maar ook niet-gouvernementele organisaties (NGO's) en academici om te beoordelen of we gezamenlijk voldoende vooruitgang boeken in de richting van het behalen van de doelstellingen van het Klimaatakkoord. Dit proces noemen we "Global Stocktake" en wordt elke 5 jaar herhaald. Dit jaar is echter de allereerste inventarisatie ooit op een COP. Hierna wordt van de landen verwacht dat ze de veranderingen versnellen en ambitieuzer worden in hun volgende ronde van klimaatactieplannen die in 2025 moet plaatsvinden.
De volgende Klimaattop, COP29 wordt volgend jaar waarschijnlijk door een land in de "Eastern Europe Group" gehouden.
