Wordt het de komende tijd nou echt winterweer of toch weer zacht? Voor de weersverwachting op de lange termijn (tot 2 weken vooruit) wordt vaak gekeken naar "de pluim" Maar wat is die pluim eigenlijk en hoe betrouwbaar is een uitspraak over het weer over 2 weken?
Acquoy, Jan Horde
Een pluim is een soort grafiek die meteorologen gebruiken om te kijken hoe zeker een verwachting is. Hier kan het dus gaan om een aantal condities waaronder bijvoorbeeld de temperatuur, de hoeveelheid neerslag, de bewolkingsgraad, de windkracht en -richting; om maar een paar te noemen.
Een pluim bestaat uit verschillende lijnen, die verschillende verwachtingen, oftewel berekeningen, van een weermodel voorstellen. In het geval van de pluim op onze website is het het Europese weermodel ECMWF.
De supercomputer van het ECMWF-weermodel
Een weermodel is een grote computer die continu berekeningen maakt van het weer. Allereerst wordt één hoofdberekening gedaan, de operationele run. Daarna volgt de controle run die iets grover wordt berekend. Vervolgens wordt deze 50 keer herhaald, maar met kleine verstoringen, waardoor de uitkomsten anders kunnen uitpakken. Bijvoorbeeld iets meer of minder wind, een iets andere windrichting, meer of minder bewolking enzovoort. Al die berekeningen op één grafiek lijken soms op een rookpluim die uit een schoorsteen komt, vandaar de naam “pluim”.
Hieronder is een voorbeeld van de temperatuurpluim: de rode lijn duidt de berekening van de operationele run aan, de blauwe stippellijn de controle run en de groene lijnen de 50 berekeningen. De donkergroene stippellijn is de gemiddelde van de verschillende berekeningen.
Liggen de groene lijnen dicht bij de rode lijn, dan is de verwachting goed betrouwbaar, anders moet er rekening worden gehouden met een soms flinke afwijking naar boven of beneden. In deze pluim van vanmorgen zien we -zoals bijna altijd- een vrij grote zekerheid voor de komende 4 of 5 dagen. We krijgen een koud weekend met in de nacht van zaterdag op zondag lichte vorst. Elk groen lijntje staat voor 2 procent kans dat dat scenario uitkomt. Voor de komende dagen is er dus een kans dat de nachten iets kouder uitpakken, maar verder zijn de afwijkingen klein. Richting het volgend weekend zijn de verschillen al heel groot. Zaterdag 10 december kan de maximumtemperatuur -5 graden of +8 graden zijn. En alles wat daar tussenin ligt. 15 december, helemaal aan het einde van de pluim kan het overdag -7 of +14 graden worden. Dat heeft weinig meer met een betrouwbare verwachting te maken. De reden dat de pluim op de langere termijn zo uiteen loopt, is dat een kleine verstoring vandaag, over 2 weken grote gevolgen kan hebben.
Wel is het belangrijk in acht te nemen dat de pluim hierboven alleen voor de regio Midden-Nederland is. De pluim kan per regio soms behoorlijk verschillen.
Alphen aan den Rijn, Joost Mooij
Nadat wij als meteorologen naar de pluim en een heleboel andere weergegevens en modellen hebben gekeken, is de verwachting voor de komende dagen als volgt:
We zien duidelijk het koude weekend en de vorst in de nacht van zaterdag op zondag. Begin volgende week loopt de temperatuur weer iets op, maar het blijft wat aan de koude kant voor de tijd van het jaar.
