We hebben dit weekend al kunnen genieten van een licht winters weertype. In de nachten vroor het licht en de berijpte bomen in combinatie met bevroren vijvertjes maakten het winterbeeld mooi af. Vanaf morgen wordt het iets warmer, maar er zijn aanwijzingen dat die opwarming van korte duur is. Staat ons een winterse periode te wachten? En hoe weten we nu al wat de kansen op een bepaald weertype over een week zijn? We nemen je in deze blog mee in een analyse van de pluimverwachting.
Wat is de pluim?
Richting het volgende weekend worden de kansen op (licht) winters weer groter. Om zo ver vooruit te kunnen kijken gebruiken meteorologen onder andere de pluim. De pluim is een grafiek die verschillende berekeningen van een weermodel weergeeft. Zo’n weermodel wordt gerund door een supercomputer en heeft bepaalde startvoorwaarden nodig. De temperatuur, luchtvochtigheid, luchtdruk, neerslag zijn voorbeelden van startvoorwaarden die in zo’n weermodel worden gestopt. Eerst rekent de computer dan de ‘operationele run’ uit, als hij hiermee klaar is ligt er een eerste verwachting klaar. Hierna wordt een ‘controle run’ berekend, deze berekening heeft een iets minder hoge nauwkeurigheid. Na deze twee bijzondere runs volgen er 50 herhalingen waarbij er telkens met kleine verstoringen gerekend wordt. Uiteindelijk bestaat de pluim dus uit ruim 50 lijntjes, die allemaal voor een net iets andere berekening staan. Op basis van deze lijntjes is goed te zien of het weer flink kan variëren bij bepaalde verstoringen of dat het een stuk stabieler is.
De pluim van vanmorgen met de temperatuur op twee meter, de spreiding richting het einde verklaart waarom we het 'de pluim' noemen.
Buienradar
Op onze site is zo’n pluimverwachting te vinden. Deze pluim is gebaseerd op het Europese weermodel ECMWF en wordt twee keer per dag ververst. Op onze site zijn pluimen te vinden voor de verschillende regio’s in Nederland. Er is een rode lijn te zien, dit is de operationele run waar we het eerder al over hadden. Ook is een blauwe stippellijn zichtbaar, dit is de controle run, de herhaling van de operationele run maar dan met een lagere resolutie. Verder zien we de 50 groene lijntjes met een donkergroen stippellijntje ongeveer in het midden; dit zijn de normale runs en het gemiddelde daarvan. Als alle lijnen dicht bij elkaar liggen betekent dat dat de verwachting erg betrouwbaar is omdat kleine verstoringen geen grote veranderingen in het weerbeeld veroorzaken. Als er een grote spreiding in de lijnen zit betekent dat dat verstoringen veel invloed kunnen hebben op het weer bij ons en de verwachting dus een stuk onzekerder wordt.
De pluim m.b.t. neerslag. We zien dat alle lijntjes van maandag op dinsdag met behoorlijk wat neerslag komen, het is dus bijna zeker dat er dan een flink regengebied overtrekt. Op donderdag lopen de runs al flink uiteen en is de verwachting voor de neerslag dus al veel onzekerder.
Analyse
Er zijn pluimen beschikbaar voor veel verschillende onderdelen van het weer. Voor de temperatuur, de neerslag, windrichting en windsnelheid bijvoorbeeld. Vanwege de mogelijke koude inval volgend weekend is het interessant om de pluimverwachting voor de temperatuur er even bij te pakken. We vergelijken hier de pluim voor Noordoost- en Zuidwest-Nederland. Van maandag op dinsdag komen we in heel Nederland in de warme lucht terecht, we zien dan ook dat er in beide regio’s een piek in de temperatuur te vinden is. Vanaf woensdag wordt het interessanter, dan bevindt ons land zich op de scheidingslijn van warme lucht ten zuidwesten van ons en koude lucht ten noordoosten van ons. In de pluim zien we dit terug: in het noordoosten koelt het vanaf woensdagmiddag tot de nacht van donderdag op vrijdag alleen maar af. In het zuidwesten is die afkoeling niet zo sterk terug te vinden, er zijn daar een boel groene lijntjes die nog voor hogere temperaturen gaan. Daar is de spreiding dus veel groter en de verwachting onzekerder. In het noordoosten liggen alle lijntjes wel min of meer bij elkaar dus lijkt het waarschijnlijk dat de afkoeling daar gedurende donderdag al inzet.
Door de pluimen van het zuidwesten en het noordoosten van Nederland te vergelijken komen we erachter dat de afkoeling rond donderdag vanuit het noordoosten zal komen en dat het in het zuidwesten nog erg onzeker is tot in hoeverre het op donderdag al afkoelt.
En daarna?
In de pluim zien we dat de meeste runs volgend weekend op dezelfde lijn zitten: het wordt (licht) winters. Overdag komt de temperatuur dan net aan boven het vriespunt, ’s nachts vriest het licht of matig. Vanaf maandag beginnen de lijnen weer verder uiteen te lopen en wordt de verwachting dus onzeker. In het midden van het land komen er runs met strenge vorst in de nachten, andere runs gaan echter voor temperaturen van zo’n 10 graden overdag, een verschil van 20 graden dus. Naarmate die periode dichterbij komt komen de lijnen (hopelijk) dichter bij elkaar te liggen en is een verwachting makkelijker te maken. Er komt in ieder geval een erg interessante periode aan in Nederland, het zal bijna zeker even winters zijn, maar hoe lang de vorst aanhoudt is nog de vraag. We houden het goed voor je in de gaten!
Omdat er op die lange termijn vaak een wat grotere spreiding in de pluim te vinden is geven we vaak maar een weersverwachting tot zo’n 5 dagen vooruit. Dat is de periode waarin verwachtingen vaak betrouwbaar zijn. Willen we stiekem al wat verder kijken is de pluim een erg handig middel maar moeten we wel rekening houden met een grotere onzekerheid.
Onze verwachting loopt vijf dagen vooruit zodat we binnen de betrouwbare termijn van de weermodellen blijven. We zien de afkoeling richting het einde van de week goed terug.
