Misschien is het jou opgevallen de afgelopen dagen, maar de (bijna) volle maan lijkt feller en groter. En dat klopt wel een beetje, want we hebben momenteel te maken met een supermaan. Ook heeft deze volle (super)maan een speciale naam, namelijk de jagersmaan.
Vanavond om 18.29 uur komt de superjagersmaan op. Deze volle maan is de eerste volle maan ná de herfstnachtevening (ook wel herfstequinox genoemd) en daarom dan de naam 'Jagersmaan'. De naam stamt uit Noord-Amerika: in oktober is het nog mogelijk in het korte gewas tot diep in de nacht de dieren goed zien in het licht van de volle maan. Hierdoor wordt jagen iets makkelijker en vandaar dus de naam Jagersmaan.
Deze keer is de volle jagersmaan ook uniek: de maan ziet er namelijk het grootst uit van dit jaar. We noemen dit een supermaan. Dat komt voor als de maan het dichtst bij de aarde is: afgelopen nacht om 2.51 uur stond de maan in het perigeum. Dat is dus het punt van haar baan om de aarde dat het dichtst bij de aarde ligt. Er zijn vaak meerdere supermanen per jaar. Precies hoeveel verschilt soms per bronnen. Volgens NASA zijn er dit jaar 4 supermanen, waarvan deze dus het dichtstbijzijnde aan de aarde is. Een maand geleden was het ook supermaan en dat ging gepaard met een gedeeltelijke maansverduistering.
Afstand tussen de maan en de aarde. De stippen duiden vollemaan aan en de kruisjes nieuwe maan. In september én augustus 2024 was het tijdens vollemaan ook een supermaan, maar toen was de maan net iets verder weg van de aarde dan nu. (Bron: Lasunncty via Wikipedia, CC BY-SA 4.0)
Supermaan gaat niet altijd gepaard met volle maan. Het kan ook tijdens nieuwe maan. Dat is te zien in het grafiek hierboven: om het jaar valt supermaan samen met volle maan en in de andere jaren gaat het weer gepaard met nieuwe maan.
Volle maan afgelopen nacht (Foto: Adri Joosse, Oost-Souburg)
Momenteel staat de maan ongeveer 357.367 km van de aarde. Gemiddeld is dat zo'n 385.000 km. Door deze kortere afstand lijkt de maan vooral tijdens haar opkomst en ondergang zo'n 7% groter en ongeveer 14% helderder dan gemiddeld. De oppervlakteluminatie van de maan blijft hetzelfde. Het gaat dus om de hoeveelheid licht die op aarde wordt ontvangen. Omdat het licht over een kortere afstand gaat, wordt er meer licht 'ontvangen' door de aarde en dus lijkt de maan helderder.
Hoe zit het ook alweer met de maanfases?!
De maan draait rond de aarde in zo'n 29,5 dagen en omdat de zon (net zoals op aarde en de andere planeten in ons zonnestelsel) op de kant van de maan schijnt die naar de zon gericht is, ontstaan de maanfases.
Eén keer in de 29,5 dagen is het dus vollemaan. Dat is wanneer de maan tegenover de zon staat, met de aarde in het midden. De maan is dan vrijwel de hele nacht te zien met de verlichte kant van de maan naar de aarde gekeerd. De maan draait trouwens ook om zijn eigen as, maar vanaf de aarde is vrijwel dezelfde kant van de maan altijd overal ter wereld te zien. Vandaar ook "the dark side of the moon"... dus de kant van de maan die we op aarde nooit te zien krijgen.
Is de maan vanavond en komende nacht wél te zien?!
Gisteravond en afgelopen nacht was eigenlijk het ideale moment om de (bijna) superjagersmaan te zien. Vanavond en komende nacht moet je net een beetje geluk hebben om haar tussen de opklaringen door te spotten. Het beste plek voor waarneming is in het oosten van het land. Daar komt namelijk de meeste opklaringen voor. Richting het westen is er kans op (dichte) mist, meer bewolking en zelfs ook buien.
Heb je toch een beetje geluk met opklaringen?! Je kunt altijd je foto's van de maan (en uiteraard het weer!) op onze website toevoegen via deze link.
