Morgen is de maan weer vol. Deze maan heet de volle jagersmaan. En deze versie is extra bijzonder, aangezien er een hapje uitgenomen wordt door de schaduw van de aarde.
Jagersmaan
Waarom de volle maan in oktober dan jagersmaan heet? Dat stamt uit Amerika. Daar geven ze vrijwel alle volle manen een naam. Die slaat vaak op het weer of seizoen. De zomerse juli maan heet bijvoorbeeld bokmaan. Dit heeft te maken dat de mannetjes herten hun gewei krijgen. Daarnaast zijn er nog meer gekke namen, zoals de aardbeimaan. Deze is zichtbaar tijdens aardbeiseizoen. In januari was de wolfmaan vanwege het huilen van de wolf en maart heet de wormmaan, vanwege de wormen die uit de grond komen.
Soms is er trouwens ook een 13e maan in het jaar. Dit komt omdat de maancyclus zich niet aan onze kalender houdt.
Maar de volle maan in oktober heet dus jagersmaan. In september heette de volle maan oogstmaan. Toen konden de boeren vanwege het licht tot diep in de nacht oogsten. In oktober kunnen ze in het korte gewas tot diep in de nacht de dieren goed zien in het licht van de volle maan. Hierdoor wordt jagen iets makkelijker. Vandaar de jagersmaan.
Een ander soort verduistering. Foto: Marinus de Keijzer, Rhenoy
Maanstanden
In iets minder dan 30 dagen draait de maan om de aarde. De maan geeft zelf geen licht, maar wordt beschenen door de zon. De kant die dan beschenen wordt, is te zien vanaf de aarde. Overigens is de maan niet altijd te zien. De cyclus van de maan begint namelijk bij nieuwe maan. De niet zichtbare kant van de maan wordt dan beschenen. Vanaf de aarde is de maan dan dus niet zichtbaar.
Nieuwe maan
De maan draait verder en na ongeveer een dag of 7 is er een halve maan zichtbaar, ook wel eerste kwartier genoemd. Vervolgens is het na 14 of 15 dagen volle maan. De zon beschijnt dan de kant van de maan die wel zichtbaar is vanaf de aarde.
Eerste kwartier en volle maan
Wanneer de maan verder draait, is na ongeveer 21 à 22 dagen weer een halve maan zichtbaar, ook wel laatste kwartier genoemd. Dit is overigens wel de andere helft van de maan dan die van het eerste kwartier. En na ongeveer 29,5 dag is de cyclus rond.
Laatste kwartier
Maansverduistering
Zaterdagavond is er weer iets bijzonders te zien aan de Nederlandse hemel: een (gedeeltelijke) maansverduistering! Een maansverduistering ontstaat doordat de aarde precies tussen de zon en de maan komt te staan, waardoor de maan (gedeeltelijk) niet meer door de zon wordt beschenen. De eclips begint rond 8 uur in de avond met het hoogtepunt om 22:15 uur. Net na middennacht is het weer voorbij. Dit betreft trouwens een gedeeltelijke maansverduistering. De schaduw van de aarde neemt als het ware een hapje uit de maan.
Maansverduistering
Verschillende typen maansverduisteringen
De maansverduistering komt voor in allerlei vormen en maten. De meest spectaculaire maansverduistering is de totale maansverduistering. De maan komt hierbij volledig in de kernschaduw van de aarde terecht en kleurt rood; een zogenaamde bloedmaan. Op 16 juli 2019 werd de maan voor het laatst volledig verduisterd in Nederland.
Het is ook mogelijk dat de maan gedeeltelijk in de kernschaduw van de aarde terecht komt. Bij zo'n type maansverduistering zie je de maan aan de hemel verdwijnen tot er vaak een kleine sikkel van de maan overblijft. Dit stuk blijft beschenen worden door zonlicht.
Het is ook mogelijk dat de maan (gedeeltelijk) in de bijschaduw beland. In de bijschaduw kan nog steeds zonlicht gedeeltelijk de maan bereiken. De maan wordt wat grijziger. Helemaal onzichtbaar raakt de maan dus niet.
De volgende volledig maansverduistering vindt 7 september 2025 plaats.
