Oktober kende twee gezichten: het was zacht en nat. Hoe vergelijkt de afgelopen maand met oktobermaanden uit het verleden? Laten we even de cijfers induiken...
Kletsnat
Wat misschien als eerste opkomt, is dat het de afgelopen tijd heel veel regende. Misschien speelt dit gevoel niet overal in het land, maar zeker dan op de meeste plaatsen. En dat klopt wel, want de afgelopen oktober was de op twee na natste oktobermaand sinds 1906 (toen de neerslagmetingen zijn begonnen). In de hele maand viel er gemiddeld over het land 140 mm neerslag. Het klimaatgemiddelde staat op 75 mm. Alleen in de jaren 1932 en 1988 verliep oktobermaand natter.
In De Bilt was het de natste oktobermaand sinds 1906 met zo'n 205 mm neerslag. Op 12 en 13 oktober, dus 2 dagen de tijd, viel er al 73 mm! De meeste regen viel dan ook in het midden van het land en langs de kust. Het was het minst nat in Limburg met (alleen maar) 80 mm neerslag op het KNMI-station Beek.
Foto: Nely V Frankenhuyzen (Ravenswaaij)
Grijze dagen
Niet alleen viel er veel regen, ook was het vaak zoeken naar de zon. Gemiddeld over het land was de zon zo'n 110 uren te zien. Dat valt echter niet ver onder het langjarig gemiddelde van 120 zonuren. Wel verliep de eerste decade van oktober zonniger dan normaal. Dit plaatje hieronder is nog van 1 oktober...
Foto: Ben Saanen (Budel)
En de temperatuur?!
Veel bewolking betekent 's nachts hogere temperaturen. En weet je, deze oktobermaand was er niet eens één vorstdag gemeten (een vorstdag is als de minimumtemperatuur onder de nul graden ligt). Nou, gemiddeld is er maar één vorstdag in oktober. Dus dat is misschien niet zo heel raar. Maar wat wel bijzonder is, is dat de minima de afgelopen tijd ruim boven het langjarig gemiddelde lagen. Vorst aan de grond is wel gemeten op enkele dagen en dan vooral in het binnenland.
Foto: Marjan den Boer (Swier)
Ook overdag was het vaak vrij (of zelfs erg!) zacht. Begin van de maand zette het warme septemberweer door. Daarmee werd in Beek (ja, opnieuw hetzelfde station waar de minste neerslag gemeten is!) 26,1 graden: de hoogste temperatuur gemeten in oktober 2023. Halverwege de maand sloeg het weer om, maar toch bleef de temperatuur rond en soms wel ruim boven het langjarig gemiddelde steken. Zelfs op 13 oktober kwam het nog tot een warme dag (dus een maximumtemperatuur van 20 graden of meer) in een groot deel van het land. In totaal telde De Bilt maar liefst 7 warme dagen. Het langjarig gemiddelde staat op 3.
Foto: Anne-Marie van Iersel (Vlissingen)
De vrij zachte nachten en dagen zorgden voor een hoge gemiddelde dagtemperatuur voor de afgelopen maand, namelijk 13,2 graden tegen 10,9 graden normaal. Daarmee eindigt deze oktobermaand op de zesde plaats van warmste oktobermaanden sinds 1901.
Storm Babet
Op 16 oktober kreeg de tweede storm van dit stormseizoen haar naam, namelijk Babet. Vanaf 18 oktober trok Babet over de Britse Eilanden richting het noordoosten. Vooral Schotland ging gebukt onder de woede van Babet met enorm veel regen en wind. In Nederland stormde het niet, maar het was wel erg onstuimig en nat, vooral in het noorden van het land. Door storm Babet werd 20 oktober de natste dag van de maand met gemiddeld over het land 23 mm regen. Door de sterkte oostenwind kwam er ook namelijk een zeldzaam fenomeen: extreem laagwater, waarvan onder andere veerboten naar de Wadden veel last van hadden.
Foto: Tonny De Vries (Delfzijl)
Een veranderende herfst
Uit onderzoek blijkt dat de herfst van nu warmer en natter is dan vroeger. En dat is precies hoe deze oktobermaand verliep! Volgens de nieuwe KNMI-klimaatscenario's is dat ook een beetje het beeld voor de herfstseizoenen die nog komen gaan: de herfst zal blijven zachter en natter worden.
*normaal = het langjarig gemiddelde over het tijdvak 1991 - 2020
Bron: KNMI
