Nat, natter, natst: zo kan het weer van gisteren op sommige plaatsen wel worden beschreven. Op de KNMI stations in onder andere Brabant, Gelderland, maar ook Flevoland en Noord-Holland, werd gisteren meer dan 30 millimeter afgetapt. In Herwijnen viel er zelfs bijna 60 millimeter! En dan te bedenken dat er gemiddeld in juni een millimeter of 70 naar beneden komt. Op enkele niet-officiële weerstations is er lokaal zelfs nog veel meer dan de gemiddelde maandsom aan regenwater gemeten, en dat in één dag!
In de afgelopen 24 uur (op dit kaartje de 24 uur teruggaand vanaf 10:00 vanochtend) is er veel neerslag gevallen! In Herwijnen viel zelfs bijna 60 millimeter, maar ook elders kwamen enkele tientallen millimeters naar beneden. Opvallend was dat juist het uiterste zuidwesten en het uiterste noordoosten een stuk minder regen te verduren kreeg.
De dag begon nog droog…
Het ‘weer’ begon eigenlijk al zondagnacht en in de vroege ochtend toen over het zuiden en zuidwesten enkele buien trokken met op een aantal plaatsen zelfs onweer. Hier viel al de nodige neerslag uit, maar de grotere neerslagzone moest toen nog komen. Het werd in de ochtend droger en op veel plaatsen kwam er zelfs even een waterig zonnetje bij met temperaturen die al snel opliepen naar ruim 20 graden! Niks aan de hand, toch?
Het voelde al vrij benauwd aan: er hing veel vocht in de lucht. Aan het einde van de ochtend vulde de radar zich vanuit het zuiden snel op en trok een gebied met intensieve buiige neerslag het land binnen. De neerslagzone krulde als het ware om een lagedrukgebied heen en vooral in een strook over Brabant richting de Betuwe viel een flinke bak water! De neerslagzone trok maar héél langzaam noordwaarts en het regende dan ook lang en vaak flink door.
Op sommige momenten lag de neerslagintensiteit dusdanig hoog dat het wel een hoosbui leek.
Wateroverlast in het zuiden
Met name in het zuiden van het land, in Brabant en delen van Limburg, kwamen gedurende de middag steeds meer meldingen van wateroverlast. De regenmeters vulden zich in rap tempo en al snel werden er hoeveelheden van 30 tot 40 millimeter gemeten. Af en toe lag de neerslagintensiteit erg hoog: zo viel er in Eindhoven in één uur tijd zelfs 25 millimeter! Richting de avond verplaatste de zwaarste neerslag zich naar het midden van het land en viel er vooral in het westen van het Rivierengebied veel neerslag met als gevolg ook daar meldingen van wateroverlast. Richting de avond en nacht werd het dan eindelijk droger en verplaatste de neerslag zich naar het noorden van het land. Niet alleen hier in Nederland was er lokaal sprake van wateroverlast, maar ook in België (in de omgeving van Namen) kon het water niet allemaal worden afgevoerd en ontstonden er zelfs modderstromen.
Al met al was het dus vooral in de zuidelijke helft een kletsnatte dag. Enkele niet-officiële weerwaarnemingen kwamen zelfs aan meer dan 70 millimeter en in de omgeving van Geldermalen zou lokaal zelfs 100 millimeter zijn afgetapt, wat betekent dat er hier zelfs meer dan de gemiddelde maandsom aan regenwater naar beneden is gekomen in één dag!
Vooral in het zuiden van het land, zoals hier in Limburg, viel erg veel regenwater naar beneden gisteren. De natuur zal er maar al te blij mee zijn geweest!
Hoe werkt dat eigenlijk: millimeters regen?
Je hoort en leest het regelmatig in het weerbericht: ‘millimeters’. Het is soms wat lastig voor te stellen wat dat nou precies betekent. De hoeveelheid regenwater wordt uitgedrukt in millimeters (mm). Eén millimeter regen komt overeen met 1 liter water op een oppervlakte van 1 vierkante meter. Dit betekent dus dat een regenhoeveelheid van 10 mm, 10 liter water op één vierkante meter betekent. Om het iets meer te duiden: in een emmer gaat zo’n 10 liter. Een neerslaghoeveelheid van 10 millimeter, betekent dus niks anders dan één emmer water op één vierkante meter.
In de zomer valt de neerslag regelmatig uit zware buien die lokaal voor wateroverlast kunnen zorgen, omdat het vele water dan simpelweg in zo’n korte tijd niet kan worden afgevoerd. Lokaal een hoeveelheid neerslag van meer dan 25 millimeter in één uur noemen we een hoosbui. Wanneer er meer dan 50 millimeter in één dag wordt gemeten, is er sprake van ‘een dag met zware neerslag’ (zoals gisteren dus het geval was).
Een neerslaghoeveelheid van 10 millimeter komt overeen met 10 liter water (één emmer) op één vierkante meter, wat al een aardige hoeveelheid is als dat binnen een uur naar beneden komt!
Neerslag meten: makkelijk toch?
Het klinkt simpel: neerslag meet je met een regenmeter. De regenmeter is een trechtervormig instrument dat eigenlijk de neerslag verzamelt in een daarvoor bestemde bak. Simpel toch?
Heel belangrijk bij het meten van neerslag is echter de opstelling van de regenmeter zelf. Een regenmeter mag niet te hoog geplaatst worden of te dicht bij gebouwen. Een grindbak in de weertuin is gericht op het meten van neerslag. De verlaging zorgt ervoor dat wind niet teveel invloed heeft op de neerslag, waardoor het minder makkelijk over de regenmeter heen kan waaien. Maar wat als neerslag valt in de vaste vorm, dus zoals sneeuw? Dán wordt de neerslag gesmolten door een verwarmingselement en kan de hoeveelheid neerslag makkelijk gemeten worden.
Wat zelf doen tegen wateroverlast?
Met het snel veranderende klimaat in het achterhoofd, is het belangrijk om te weten wat je zelf kunt doen tegen wateroverlast. Klimaatverandering zorgt er onder andere voor dat het waterbeheer in Nederland, maar eigenlijk wereldwijd, een steeds grotere uitdaging gaat worden in een toekomst waarin de extremen in het weer nóg extremer worden. De gemiddelde temperaturen zullen stijgen met als gevolg dat de lucht meer vocht kan vasthouden: zwaardere buien dus. Extreme neerslagsituaties (maar ook extreme droogte met verwoestende bosbranden) zullen we wereldwijd vaker zien. Waar laten we al dat water tijdens extreme neerslagsituaties en hóe houden we juist water vast tijdens momenten dat we het nodig hebben? En misschien nog wel belangrijker: wat kunnen we zélf doen?
Warmere lucht kan meer vocht vasthouden en dat resulteert in een toekomst waarin de buien over het algemeen steeds zwaarder zullen worden: meer regenwater in korte tijd. We zullen er rekening mee moeten houden en ons hier op aanpassen.
Een voorbeeld van het vasthouden van regenwater is infiltratie in de bodem. Hier kun je zelf ook aan meehelpen! Minder tegels en méér groen in je tuin zorgen ervoor dat het regenwater namelijk minder snel direct wordt afgevoerd. Tegels kunnen het water tijdens hoosbuien slecht afvoeren en zo komt het water in het riool terecht en niet in de bodem van je tuin. Bovendien zorgt een betegelde tuin ook voor een stuk hogere temperaturen tijdens warme dagen. Wat je tegenwoordig ook regelmatig ziet, zijn groene daken. Het neemt veel water op en zorgt bovendien voor verkoeling door verdamping van het vocht tijdens warme dagen. Een andere optie is het opslaan van water in een regenton tijdens natte periodes. Zo loopt het niet direct het riool in én kun je dit water tijdens drogere periodes weer gebruiken! Dit zijn belangrijke maatregelen die je zelf ook kunt nemen om er bijvoorbeeld voor te zorgen dat tijdens extreem zware buien het minder snel tot wateroverlast komt. Meer over waterbeheer in de toekomst lees je in deze blog!
Noodweer in delen van Frankrijk en Duitsland afgelopen weekend
Dan nog even kort wat aandacht voor het noodweer in Europa van het afgelopen weekend. Vooral in Frankrijk en het zuiden van Duitsland kwamen afgelopen weekend enkele zware regen- en onweersbuien tot ontwikkeling en sommige daarvan ontwikkelden zich zelfs tot volwaardige supercells. Enorme hagelstenen, stroboscopisch onweer en heel veel regenwater: alles zat erbij! Het leverde natuurlijk mooie plaatjes op, maar op veel plaatsen is er ook schade ontstaan door het noodweer.
Vooral in Frankrijk, maar ook in delen van Duitsland, kwam het afgelopen weekend regionaal tot zware onweersbuien. Het levert natuurlijk prachtige plaatjes op, maar de overlast kan groot zijn.
De komende dagen hoeven we in ons land niet op noodweer te rekenen. Vanmiddag vallen er eerst verspreid over het land nog stevige buien, mogelijk met een klap onweer. Later vanmiddag krijgen we vanuit het westen te maken met een gebied met meer langdurige regen. In de loop van de avond en nacht wordt het droger. Morgen valt er vooral in het noorden en het uiterste zuidoosten nog een bui. Elders is het droog en schijnt van tijd tot tijd de zon, vooral in het westen. Op woensdag volgt er echter een nieuw regengebied vanuit het zuidwesten met wat lagere temperaturen overdag. Vanaf donderdag wordt het dan beter en vanaf vrijdag is het overal droog en lopen de temperaturen flink op. In het binnenland zijn dan zomerse temperaturen van 25 graden mogelijk! Check hier alle details!
