De vorst is er vroeg bij dit jaar. Het meetstation op het in Drenthe gelegen Eelde Airport mat een minimumtemperatuur van -0,8 graden Celsius. Dat is de eerste officiële lokale vorst van dit seizoen. Het betreft hier overigens geen landelijke vorstdag, want dan had de temperatuur in De Bilt onder het vriespunt moeten gaan. In De Bilt werd het op 1,5 meter hoogte (waarneemhoogte luchttemperatuur) niet kouder dan 2,1 graden Celsius.
De zon is net op bij Beilen en de rijp is nog mooi te zien. (foto: Janet de Jong)
Vroege vorst
De eerste nachtvorst van dit jaar viel dit seizoen al op 13 september jl. wat ook vroeger is dan gebruikelijk. Normaal gebeurt dat eind september pas. Van nachtvorst spreken we overigens wanneer de temperatuur aan de grond (10 cm hoogte) onder nul gaat.
Nu is de ‘normale’ vorst op 1,5 meter hoogte ook vroeger dan we laatste tijd hebben gezien. Vorig jaar bijvoorbeeld moesten we wachten tot 12 november, voor de eerste lokale vorst werd gemeten. Normaliter wordt de eerste plaatselijke vorst in de laatste week van oktober gemeten.
Het was op veel plaatsen helder waardoor komeet Tsuchinshan-ATLAS goed zichbaar was (foto: Tim Zijlstra). Meer informatie over de komeet is te vinden in de blog van 30 september.
Ideale omstandigheden
Dat het zo koud werd vannacht was op zich niet zo verwonderlijk. De weersomstandigheden waren namelijk ideaal. Zo was het in een groot deel van het land kraakhelder en stond er weinig wind. Onder deze omstandigheden kan het aardoppervlak maximaal uitstralen en daarmee maximaal afkoelen. De luchtmassa boven het aardoppervlak koelt vervolgens ook af. De afkoeling van de lucht vindt dus van onderaf plaats. Dat is ook de reden dat de temperatuur aan de grond tijdens heldere en windarme nachten lager uitvalt dan de luchttemperatuur op 1,5 meter hoogte.
De minimumtemperatuur op 1,5 m hoogte (links) en de minimumgrondtemperatuur op 10 cm hoogte (rechts) van afgelopen nacht/ochtend.
Eelde
Ook op Eelde Airport was geen wolkje te bekennen en het waaide er nauwelijks. Op klomphoogte was de temperatuur gisteravond al onder nul gegaan en vroor het de hele nacht. De laagste waarde op 10 cm hoogte die werd gemeten was -2,6 graden. In de weerhut op 1,5 meter hoogte daalde het kwik pas rond de klok van 04:00 uur onder nul en daarmee was de eerste lokale vorst van dit seizoen een feit.
Nauwelijks wind op meetstation Eelde (archieffoto, Wiendeld Visser)
Verloop van zowel de luchttemperatuur als de temperatuur op 10 cm hoogte op meetstation Eelde.
Vorst vertrokken
Inmiddels heeft de vorst het land al weer verlaten. De komende dagen hoeven we ook niet te rekenen op de terugkeer van vorst. Sterker nog, er staan een aantal zeer zachte nachten in de verwachting. Door een opstekende zuidelijke stroming wordt warme lucht aangevoerd. Dat gaat komende nacht gepaard met de komst van een zwakke storing. Vanuit het zuiden raakt het geleidelijk bewolkt en er kan later ook plaatselijk een spat regen vallen. Daarnaast blijft de wind ook aardig doorwaaien. Bewolking, wind en de komst van zachte lucht werken de afkoeling komende nacht flink tegen. De minima komen dan ook ruim boven het vriespunt uit.
Van vorst is komende nacht geen sprake meer.
Zonnig en warm herfstweer (foto: Remy van Haarlem)
Woensdag warm
In de loop van woensdagochtend breekt de zon vervolgens door. In combinatie met de zachte lucht uit het zuiden warmt het voor oktober-begrippen aardig op. ’s Middags wordt het 18 tot 23 graden en wellicht is een plaatselijke 24 graden in het zuidoosten van het land niet uitgesloten.
Warm herfstweer, met een zonnige randje.
Zachte nachten
De vooruitzichten laten zien dat er niet echt een stabiele droge herfstperiode in zit. Het weer typeert zich als licht wisselvallig en zacht. Zo nu en dan valt er wat regen of een bui, maar er zijn ook zeker droge perioden. De middagtemperatuur komt de eerste dagen nog rond een zeer zachte 19 graden uit, richting het weekend wordt het enkele graden minder zacht. Wat opvalt zijn de zachte nachten; in de nacht naar donderdag wordt het niet veel kouder dan 15 graden. Dat is de temperatuur die normaal is voor overdag medio oktober! Later in de week worden de nachten minder zacht, maar van vorst is deze week zeker geen sprake meer.
Zeer zacht en licht wisselvallig herfstweer de rest van de week.
