Vandaag is op veel plaatsen de zon te zien, maar afgelopen tijd was dat niet zo vaak het geval. Betekent het dat deze winter somberder was dan vorige winters? En zorgde de vele bewolking voor hogere of juist lagere temperaturen?!
De meteorologische winter loopt van 1 december tot en met 28 (of 29!) februari van het volgende jaar. Het woord winter roept vaak een plaatje van sneeuw op of misschien juist een plaatje met rijp en een stralend winterzonnetje erbij. Verder denk je aan een dikke jas, sjaal, muts en lekker warme handschoenen met misschien een bakje koffie, thee of chocolademelk erbij! Maar de afgelopen winter verliep net wat anders...
Iets minder zon
Vrijwel iedereen kent "de donkere dagen voor Kerst", maar deze winter was het opvallend donker de dagen voor de Kerst! Tussen 9 en 19 december was er een 'zonloze', dus bewolkte perioden van 11 dagen achter elkaar. Sinds 1990 is dat niet weer voorgekomen. In totaal telde december landelijk maar zo'n 29 zonuren tegen 58 zonuren normaal. Er waren in december 18 dagen waarop de zon niet te zien was. Gemiddeld zijn er maar zo'n 11.
Sombere, donkere dagen voor Kerst (foto: Kees Jak, Zaanse Schans op 19 december 2024)
Ook in januari was de zon iets minder vaak te zien dan gemiddeld. Februari aan de andere kant verliep weer wat zonniger. Daarmee kwam landelijk de gemiddelde hoeveelheid zonuren uit op 195 tegen een langjarig gemiddelde van 217 zonuren en dus verliep de winter een beetje somber.
Wat zachter
De (meteorologische) lente start morgen, maar het was al even lenteachtig dit jaar! Weet je het nog?! Op 21 februari werd het maar liefst 19,3 graden in Woensdrecht. Dat is bijna een warme dag! In De Bilt kwam de temperatuur uit op 17,9 graden. Dat is echt kortebroekweer, toch?! Dat was ook gelijk een dagrecord. Verder was het nog niet eerder zo vroeg in het jaar zo zacht in De Bilt (sinds de metingen zijn begonnen).
Drukbezochte terrassen in Utrecht op 21 februari (foto: Arco Visser)
In zijn geheel verliep deze winter wat zachter dan normaal: gemiddeld kwam de temperatuur uit op 4,5 graden tegen een langjarig gemiddelde van 3,9 graden.
Uiteraard waren er ook koude dagen. In totaal telde de winter van 2024/2025 29 vorstdagen (dus dagen waarvan de minima onder het vriespunt liggen) in De Bilt. Drie hiervan kwamen in december voor, 19 in januari en 11 in februari. Het langjarig gemiddelde is 35 vorstdagen in de winter. Op drie van deze vorstdagen was er ook sprake van matige vorst in De Bilt (dus met de temperatuur -5 graden of kouder). De eerste hiervan kwam pas op 2 februari met -5,4 graden in De Bilt. Dat was ook gelijk de laagste temperatuur (in De Bilt) deze winter. Gemiddeld valt de eerste dag in de winter met matige vorst op 22 december.
In het hele land was er deze winter geen sprake van strenge vorst (op 1,5 meter meethoogte). Het koudst werd het op 18 februari in Twente toen de temperatuur daalde naar -8,8 graden. Aan de grond kwam het wel een keer of wat tot strenge vorst.
Foto: Marcel Renou, Lauwersmeergebied op 18 februari 2025
Ook waren er maar 2 ijsdagen in De Bilt tegen 6 ijsdagen gemiddeld. Dat zijn dagen waarop de temperatuur de hele dag onder het vriespunt blijft. De eerste ijsdag viel op 18 januari. En dat was ook wel heel bijzonder, want het was de eerste officiële ijsdag in 762 dagen!
Weinig (winterse) neerslag
In zijn geheel verliep de winter aan de droge kant. Landelijk viel er 185 mm regen tegen 204 mm normaal. Vooral februari verliep droog met alleen maar 27 mm regen tegen 58 mm gemiddeld. Januari daarentegen was iets natter met 82 mm tegen gemiddeld 68 mm regen in de gehele maand. Hoewel er in december bijna gemiddeld hoeveelheid neerslag viel, waren er wel een paar vrij natte dagen. Zo was pakjesavond de natste ooit gemeten sinds de metingen zijn begonnen met 12,4 mm in De Bilt.
Foto: Willy Bonnink (Winterswijk)
En qua winterse neerslag stelde deze winter iets teleur. In december viel er op de 22ste alleen maar natte sneeuw. Deze maand zag geen vaste neerslag. De eerste 'vaste' sneeuw viel op 5 januari in het midden en zuiden, maar het smolt al snel weg. De eerste sneeuw die bleef liggen viel op 8 en 9 januari in het zuidoosten. Toen kwam het tot zo'n 2-5 cm met in de Limburgse heuvels plaatselijk zelfs 10-15 cm. Door de koude dagen de volgden, bleef de sneeuw zelfs tot 14 januari liggen!
Sneeuw in het zuidoosten op 9 januari 2025 (foto: Peter van der Schoot, Oirschot)
De meeste sneeuw van deze winter viel echter op 11 en 12 februari in het noordoosten. Er viel 5-10 cm, maar lokaal is zelfs meer dan 20 cm gemeten! En het bleef een tijdje lang wit: lokaal was de laatste van de sneeuw pas op 20 februari helemaal weggesmolten. Lokaal bleef het dus 10 dagen liggen!
Sneeuw in het noordoosten op 12 februari 2025 (foto: Sandra Vos, Eemshaven)
Storm!
Hoewel er vaak een hogedrukgebied boven het land lag en het dus rustig was, kwamen er toch ook enkele stormen langs. De meeste benoemde stormen trokken vooral over de Britse Eilanden, maar enkele wisten ook de weg over Nederland te vinden. In totaal was er drie keer sprake van storm in Nederland. De eerste was op 6 december. Bijna een hele maand later is windkracht 9 weer een uur lang gemeten. Op 1 januari kwam het tot een Nieuwjaarsstorm - de eerste sinds 1995! Op die dag is in IJmuiden zelfs even windkracht 10 gemeten (dus zware storm)! Het ging gepaard met zeer zware windstoten. Ook in IJmuiden is die dag een windstoot van 111 km/u gemeten. Dat was de zwaarste windstoot van deze winter. De laatste storm van het seizoen kwam op 6 januari. Storm Floriane trok over met meerdere plaatsen een uurgemiddelde windkracht 9.
Nieuwjaarstorm (foto: Nellie Bartels, Nieuw-Vennep)
In zijn geheel was het dus een relatief droge, sombere en zachte winter. En nu?! Op naar de (meteorologische) lente!
Foto: Nellie van Frankenhuyzen (Beusichem)
* in deze blog wordt met 'normaal' bedoeld het langjarig gemiddelde, oftewel het klimaatgemiddelde over de periode 1990 t/m 2020.
Bron: KNMI
