“De bosbranden op het Griekse eiland Rhodos worden aangewakkerd door de stevige wind” hoor je in het nieuws. Het komt nogal vaak voor dat er op de Egeïsche zee een stevige noordelijke wind waait. Deze wind wordt de Meltemi genoemd. Veel zeilers zijn er wel bekend mee. Uiteraard is deze wind zeer ongunstig voor de bosbranden. Niet alleen kennen we de Meltemi, er zijn nog veel meer plaatsen in Europa waar bepaalde winden een verblijf onaangenaam kunnen maken. Een hele bekende is wel de Mistral die in het Rhône-dal behoorlijke snelheden kan ontwikkelen of de Föhnwind in de Alpen.
Meltemi
De Meltemi of Etesische wind waait met name in de zomermaanden op de Egeïsche zee en komt uit een noordelijke richting. Deze wind kan behoorlijke snelheden bereiken en wordt veroorzaakt door de aanwezigheid van een hogedrukgebied in het westelijke deel van de Middellandse zee of op de Balkan en een lagedrukgebied boven Turkije die in de zomer door de hoge temperatuur steeds krachtiger wordt waardoor de Meltemi nog hogere windsnelheden zal bereiken. Een verblijf op de Griekse eilanden kan dan vanwege de harde en soms zelfs stormachtige noorden wind niet zo aangenaam zijn ondanks de vele zon en warmte. Voor de bosbranden is de noordelijk wind ook ongunstig, die vaak ook wat vlagerig kan zijn, al wordt momenteel bij lange na geen windkracht 8 bereikt.
De Meltemi
Mistral
De Mistral is een harde noordelijke wind in het oosten van Frankrijk die meestal voorkomt in de winterperiode maar ook in de andere seizoenen steekt deze wind wel eens de kop op en kan hoge windsnelheden bereiken.
De gele vlag vanwege de stevige Mistral
De ideale omstandigheden voor de Mistral worden gecreëerd als er zich een hogedrukgebied bevindt boven de Golf van Biskaje en een lagedrukgebied boven Noord-Italië dus ten zuiden van de Alpen. Daardoor ontstaat een noordelijke wind die zich tussen de Pyreneeën en de Alpen doorperst met de nadruk op perst want daardoor neemt de windsnelheid enorm toe, zeker als de wind door het Rhône-dal raast. Dan krijg je het zogenaamde venturi-effect: door de vernauwing van het Rhône-dal kan de wind nog hogere snelheden bereiken zelfs tot stormkracht (windkracht 10 of 11). De Mistral kan als het tegenzit wel dagenlang aanhouden.
Door het venturi effect in het Rhonedal kan de Mistral hoge windsnelheden bereiken
Bora
De Bora waait op de Balkan en is eigenlijk een soort van valwind die snelheden kan bereiken tot 220 km/uur. Met name de kuststreek van bv. Kroatie aan de Adriatische Zee wordt geteisterd. Deze koude noordoostelijke wind ontstaat wanneer koude lucht naar beneden dendert vanaf het hoogplateau van de Balkan richting de Adriatische Zee. De ideale situatie voor deze wind wordt veroorzaakt als er zich een hogedrukgebied bevindt boven het zuiden van Duitsland en een laag boven zuidoost-Europa. De Bora bereikt vaak de hoogste snelheden in de winterperioden en wordt als een van de krachtigste winden in Europa aangemerkt.
De Bora
Sirocco
Dit is een hele warme en droge wind en waait vanaf het Afrikaanse continent, over de Middellandse zee naar het noorden waardoor hele warme lucht meegevoerd wordt en vaak ook Saharazand. In het Arabisch betekent Sirocco oostelijk en heeft z’n naam te danken aan lagedruksystemen die naar het oosten trekken over de Middellandse zee. Aan de oostkant van zo’n lagedrukgebied ontstaat dan de hete, droge wind die boven de Middellandse zee ook vocht oppikt waardoor de warmte in de landen rondom de Middellandse zee, vooral Italië, wat benauwder zal gaan aanvoelen.
De warme Sirocco
Tramontana
De naam komt van het Latijnse “transmontanus” wat de overkant van de bergen betekent. Het is een stevige, droge en koude noordoostelijke wind. De Tramontana waait in Frankrijk tussen de Pyreneeën en het Centraal-Massief door. Deze wind komt vaak voor in de winter als er zich een lagedrukgebied boven de Ligurische Zee bevindt in de omgeving van Genua de zgn. Genuadepressie en een hoog boven Spanje. Deze wind kan snelheden van 150 km/uur bereiken
Föhn
Föhnwinden komen in Europa het vaakst voor aan de noord en zuidkant van de Alpen en is een warme, droge valwind aan de lijzijde van een berg en de temperatuur aan deze zijde behoorlijk kan doen stijgen waardoor in de winter de sneeuwkwaliteit heel erg achteruit gaat. De zuidföhn bijvoorbeeld ontstaat wanneer er een lagedrukgebied naar de Middellandse Zee trekt. De warme zuiden wind voert vochtige lucht aan die tegen de Alpen opbotst, stijgt, afkoelt en uitsneeuwt waardoor er veel sneeuw valt aan de zuidzijde van de Alpen. Aan de noordzijde van de Alpen daalt de lucht en wordt alleen maar droger en warmer en zorgt voor grote temperatuurverschillen, in enkele uren kan de temperatuur wel 10-25 graden stijgen. De wind aan de noordzijde noemen we dan de Föhn en kan behoorlijke snelheden ontwikkelen met windstoten van 100-170 km/uur en soms nog wel meer. Ook de relatieve luchtvochtigheid kan dalen tot 20% waardoor het erg helder is.
Door föhn kan het aan de ene kant van de Alpenkam sneeuwen terwijl het aan de andere kant zonnig en warm is
En wat hebben we hier in Nederland momenteel.........juist, een stevige zuidwesten wind die de ene na de andere storing met regen of buien aanvoert
