Het is wisselvallig weer. Van tijd tot tijd passeren verschillende fronten. Op de weerkaart zijn ze te zien als rode, blauwe en paarse lijnen. Maar wat betekenen die lijnen eigenlijk en wat gebeurt er als zo'n front passeert?
Weerkaart van morgen 13:00 uur.
Fronten
Fronten vormen de overgang van de ene naar een andere luchtsoort en hebben ook verschillende eigenschappen. Er zijn drie hoofdfronten te onderscheiden:
Een warmtefront dat herkenbaar is aan een rode lijn met aan de voorzijde halve rondjes (die de bewegingsrichting aangeven) en vormt de voorste begrenzing van warme of zachte lucht.
Een koufront, te herkennen aan de blauwe lijn met aan de voorzijde driehoekjes. Deze vormt de voorste begrenzing van koude of koele lucht.
Een occlusiefront, te herkennen aan een paarse lijn met half ronde bolletjes en driehoekjes. Een occlusie kan zowel eigenschappen hebben van een warmtefront als een koufront
Vilhelm Bjerknes
Noorse School
Het idee om het grensvlak tussen twee luchtsoorten een front te noemen komt van de Noorse meteoroloog Vilhelm Bjerknes (1862-1951). Met een aantal leerlingen vormde hij in Bergen de zogeheten Noorse School. In 1919, vlak na de eerste wereldoorlog, kwam hij op het idee om twee luchtsoorten die op elkaar botsen te vergelijken met een slagveld (front) tijdens de oorlog. In 1933 ontving hij voor zijn uitvinding de Buys Ballot medaille.
Bij een warmtefront glijdt de warme lucht over de koude lucht.
Warmtefront
Zoals de naam het al aangeeft vormt een warmtefront de voorste begrenzing van warme lucht. Een warmtefront ontstaat wanneer de warme lucht tijdens horizontale verplaatsing de koude lucht tegenkomt. Bij een warmtefront glijdt de warme lucht het eerst over de koude lucht omdat warme lucht lichter is dan koude. De helling bij een warmtefront is groot zodat de koude lucht slechts geleidelijk zal worden verdreven, het laatst aan het aardoppervlak. Een warmtefront heeft o.a. de volgende eigenschappen. Voor het front uit zal de hoge sluierbewolking gaan toenemen (cirrus). Gebeurt dit in de vroege ochtend dan is vaak een morgenrood zichtbaar doordat de ijskristallen van de hoge sluierbewolking worden gebroken. Een bekende weerspreuk waar wel enige waarheid in zit luidt dan ook: "Ochtendrood, water in de sloot". Als het warmtefront nadert zal de luchtdruk dalen en krimpt de wind (draait tegen de wijzers van de klok). De eerste regen kan al 400 km voor het warmtefront uit gaan vallen. Overigens kan het voor en tijdens de passage van het front langdurig regenen of motregenen. Tijdens passage van het warmtefront zal de luchtdruk gaan stabiliseren. Na passage van het warmtefront wordt het geleidelijk droog, al kan het nog wel lange tijd bewolkt blijven in de vochtige en warme lucht. Na frontpassage zal de temperatuur zijn opgelopen en de wind geruimd (draait met de wijzers van de klok mee).
Bij een koufront verdrijft de koude lucht de warme lucht.
Koufront
Een koufront vormt de voorste begrenzing van koude lucht en zal zich vormen indien koude lucht tijdens horizontale verplaatsing de warme lucht tegenkomt. De warme lucht wordt dan het eerst aan het aardoppervlak vervangen door koudere lucht. Dit komt doordat koude lucht als het ware wordt vooruit geduwd onder de warmere lucht. Dit komt omdat koude lucht zwaarder is dan warmere lucht. Door de zwaartekracht daalt die lucht ook nog eens extra snel. Daardoor is de helling van een koufront steil, zodat de warme lucht snel door koude lucht zal worden verdreven. Deze snelle verandering kan vanwege de snel stijgende lucht leiden tot een buiig weertype. Een koufront heeft o.a. de volgende eigenschappen: Een smalle zone met (zware) regen of enkele regen- of onweersbuien en eventueel ook met windstoten/hagel en een dalende luchtdruk. De wind krimpt tijdelijk (draait tegen de wijzer van de klok) en neemt flink in kracht toe. Vlak na passage van het koufront ruimt de wind (draait met de wijzer van de klok mee) en stijgt de luchtdruk snel. Het zicht is tijdens passage van het koufront matig of slecht, maar daarna zal het sterk verbeteren. Ook klaart het na passage van een koufront vaak op.
Bij een occlusie haalt een koufront het warmtefront in.
Occlusie
Ten slotte is er nog het occlusiefront, een soort gemengd front. Het gaat dan om een koufront dat een warmtefront inhaalt. Een koufront verplaatst zich namelijk sneller dan een warmtefront. Een occlusie kan dan ook nog de eigenschappen hebben van zowel een warmte- als een koufront. In de winter heeft een occlusie vaak warmtefront eigenschappen en in de zomer juist de eigenschappen van een koufront. De plaats waar het koufront het warmtefront inhaalt wordt ook wel occlusiepunt genoemd en kan gepaard gaan met flinke regenval.
Verwachting
De komende tijd is het een komen en gaan van fronten. Het blijft voorlopig dus wisselvallig weer. Daarnaast lijken de warmtefronten toch te winnen aangezien het voorlopig ook zachter blijft dan gemiddeld voor de tijd van het jaar.
Meerdaagse verwachting.
