Als je naar de lucht kijkt, zie je meestal een blauwe hemel en een zon die helder en geel schijnt. Maar wist je dat de kleur van de zon eigenlijk wit is en dat de blauwe kleur van de lucht een wetenschappelijk fenomeen is? In deze blog duiken we in de boeiende wereld van licht en atmosfeer om uit te leggen waarom de zon er geel uitziet en de lucht blauw.
De kleur van de zon: wit licht incognito
De kleur van de zon wordt bepaald door de temperatuur van deze ster. Als je de zon van dichtbij zou kunnen zien, bijvoorbeeld vanuit de ruimte, zou je merken dat de zon eigenlijk wit is, niet geel. Dit komt doordat zonlicht, oftewel het licht dat door de zon wordt uitgestraald, bestaat uit alle kleuren van het zichtbare spectrum. De stickstof en zuurstof deeltjes in de atmosfeer verstrooien het blauwe licht. Het gele deel van het spectrum bereikt ons nog wel en daardoor lijkt de zon geel. Hoe lager de zon staat hoe roder die lijkt.
Fotograaf: Piet Grim 's Heerenhoek
Dus waarom lijkt de zon dan geel of oranje wanneer we hem vanaf de aarde zien? Het antwoord ligt in de manier waarop het licht van de zon door onze atmosfeer reist.
Het uiterlijk van de zon bij zonsopkomst en zonsondergang
Bij zonsopkomst en zonsondergang lijken de zon en de hemel vaak rood, oranje of roze, in plaats van geel. Dit komt omdat het zonlicht een langere weg door de atmosfeer moet afleggen wanneer de zon dicht bij de horizon staat. Door deze langere afstand worden de kortere golflengten (zoals blauw en groen) verder verstrooid, en blijven de langere golflengten (zoals rood en oranje) achter, waardoor de zon deze kleuren krijgt.
Weerspreuken
Er is een een aantal weerspreuken over de rode kleur van de lucht. Helaas komen die in veel gevallen niet uit.
Het effect van de atmosfeer: verstrooiing van licht
De aarde heeft een atmosfeer die bestaat uit verschillende gassen, zoals stikstof en zuurstof, en kleine deeltjes zoals stof en waterdamp. Zoals je net al even hebt kunnen lezen wordt het zonlicht deels verstrooid, wanneer het door onze atmosfeer reist. Het blauwe licht wordt het sterkst verstrooid omdat het een kortere golflengte heeft dan de andere kleuren. Dit fenomeen wordt Rayleigh verstrooiing genoemd.
Blauw licht wordt dus in alle richtingen verspreid, waardoor de lucht overdag blauw lijkt. De rest van het zonlicht, dat voornamelijk uit andere kleuren bestaat (zoals rood, oranje en geel), wordt minder verstrooid en blijft dichter bij de zon. Daarom zien we de zon vaak als geel, oranje of zelfs roodachtig, afhankelijk van de tijd van de dag.
Waarom is de lucht 's nachts niet blauw?
‘s Nachts zien we de lucht niet blauw, maar zwart of donkerblauw, omdat er geen zonlicht onze kant op komt. Zonder zonlicht is er geen verstrooiing van het blauwe licht, en zien we de sterren en andere hemellichamen. De lucht zelf is dan donker omdat er geen licht is dat wordt verspreid door de atmosfeer.
Conclusie: de betovering van licht en lucht
De kleuren die we waarnemen, zowel van de zon als van de lucht, zijn het resultaat van de manier waarop licht zich gedraagt wanneer het door de atmosfeer reist. De zon is eigenlijk wit, maar lijkt geel door de verstrooiing van blauw licht. De lucht is blauw vanwege hetzelfde proces, waarbij het blauwe licht het meest verstrooid wordt. Wanneer de zon laag aan de horizon staat, wordt het licht sterker gefilterd, waardoor we de prachtige kleuren van een zonsondergang kunnen zien.
