De afgelopen tijd is het uitermate zacht geweest en vooral ook vochtig. Onder deze condities gedijen paddenstoelen uitermate goed. Niet zo verwonderlijk dus dat op veel plekken de paddenstoelen als, jawel paddenstoelen uit de grond schieten. De paddenstoel is onlosmakelijk verbonden met de herfst, maar waarom eigenlijk?
De paddenstoel en de benamingen van alle onderdelen
Schimmels
Paddenstoelen zijn eigenlijk schimmels, of beter gezegd is de paddenstoel de vrucht van de schimmel. De paddenstoel is ook het enige van de schimmel dat zichtbaar is (boven de grond of op rottend hout). De rest van de schimmel (de zwamvlok) bevindt zich onder de grond en is een netwerk van draden. Daarmee worden bladeren en dood hout opgeruimd. Paddenstoelen zijn eigenlijk de puinruimers van de natuur. Naast het schoonhouden van de natuur gaan paddenstoelen ook gronderosie tegen. De kleverige draden van de zwamvlok houden namelijk de grond bijeen en zorgen ervoor dat tijdens een flinke regenbui de boel niet wegspoelt.
Inktzwammen (foto: Sandra Romijn)
Schimmeldraden onder de grond en de vrucht van de schimmels bovengronds
Paddenstoelen en de herfst
Paddenstoelen gedijen goed bij vochtig weer en wanneer de grond lekker warm is. Dat is ook de reden dat je in de loop van een natte zomer ook wel eens paddenstoelen kunt aantreffen. Maar de voorkeur van paddenstoelen ligt toch echt bij het herfstseizoen. De bodemtemperatuur is dan nog relatief hoog en daarnaast is het vaak in dit seizoen ook een stuk vochtiger. Het regent vaak meer dan in de zomer. Ook droogt de grond minder goed in de herfst, omdat de dagen korter worden en de zon aan kracht verliest. Ook onttrekken bomen en planten minder vocht uit de bodem, vanwege het korter worden van de dagen. Al met al dus de beste tijd van het jaar voor de schimmels.
Een explosie aan paddenstoelen - de Gewone Zwavelkop (foto: Patricia Barendrecht)
De inktviszwam (foto: Wim Jiskoot)
Smulfestijn
Paddenstoelen, of eigenlijk de schimmels doen zich tegoed aan afgevallen bladeren of ander organisch materiaal wat op de grond ligt. Ook dood hout heeft hun voorkeur. Daarnaast vormen zich ook schimmels en paddenstoelen op zieke bomen. Ook zijn er paddenstoelen die bijvoorbeeld dode wormen opruimen en er zijn ook varianten die parasitair zijn en zich voeden met de poppen van nachtvlinders.
De schimmels zorgen in elk geval voor dat zij 90% van het natuurlijke afval opruimt.
Paddestoelen op dood hout. De gele variant is de Kooraalzwam (foto: Gert de Bruijn)
Geen droogte
Waar de paddenstoelen niet van houden is van droogte. Dan zul je niet gauw zien. Ook steken ze de kop niet op bij vorst, maar dat staat voorlopig nog niet in de vooruitzichten.
De vliegenzwam ofwel 'rood-met-witte-stippen-paddenstoel' wordt al volop gespot (foto: Henk Straatman)
Verspreiding
De paddenstoel is de vrucht van de schimmel, maar tegelijkertijd ook het voortplantingsorgaan. De paddenstoelen verspreiden zich d.m.v. "sporen". Dit zijn de zaden van de paddenstoel. Door de wind worden ze verspreid maar ook dieren doen dit omdat ze de sporen onder hun poten of in de vacht meenemen. Zodra de eerste vorst invalt verdwijnt het zichtbare deel heel snel maar onder de grond blijven de schimmeldraden wel aanwezig.
De plaatjes of groeven aan de onderzijde van de paddenstoel zijn duidelijk zichtbaar. Hierin bevinden zich de sporen (foto: Frans Goossens)
Plukken
Sommige paddenstoelen zijn eetbaar zoals eekhoorntjesbrood, maar het is niet verstandig om zomaar het bos in te gaan en lukraak te gaan plukken. Veel paddenstoelen zijn namelijk erg giftig. Er worden daarom ook wildplukwandelingen georganiseerd waarin je geleerd wordt welke wel en niet eetbaar zijn. De agenda vind je hier.
De kopergroenbekerzwam is een voorbeeld van een niet eetbare en giftige paddenstoel (foto: Theo Westra)
Niet plukken wel kijken
Het meest veilige is om de paddenstoelen mooi te laten staan waar ze staan. Maar erop uit om ze te bewonderen kan natuurlijk geen kwaad. En het weer helpt je daarbij een handje. Is het vandaag nog bewolkt en regenachtig, de komende dagen volgt droog weer. Daarbij komt de herfstzon kijken en wordt het overdag zo'n 16 graden.
Droog en vrij zonnig herfstweer op komst (foto: Jolanda Pelkmans)
De komende dagen is het droog en vrij zonnig herfstweer. Prima condities om de natuur in te gaan en paddenstoelen te spotten.
