Dit jaar hebben we te maken met een zachte, grijze (en groene) kerst. Want ook morgen - op 2e kerstdag - is het bewolkt met plaatselijk nevel of zelfs mist. De laatste officiële witte kerst dateert alweer van 2010, al vertoonde het weer tijdens kerst drie jaar geleden wel wat winterse trekjes. Maar wat vooral opvalt deze kerst is het sombere karakter van het weer: sinds 2006 was het niet zó somber.
Ook morgen grijs en zacht
Vanmiddag - op 1e kerstdag - zijn de temperaturen opgelopen naar 8 graden langs de oostgrens tot ruim 10 graden in het noordwesten. In De Bilt steeg de temperatuur tot 9,6 graden wat ruim twee graden hoger is dan het klimaatgemiddelde van 7,1 graden voor 1e kerstdag. Daarmee is de zachte grens van 10 graden tijdens kerst niet overschreden, al komt de temperatuur daar ook morgen weer bij in de buurt. Mocht het 10 graden of meer worden, dan is dat voor de 23e keer sinds het begin van de metingen in 1901.
Een overzicht van de jaren waarin het op minstens één van de twee kerstdagen (ruim) 10 graden werd in De Bilt.
En het weerbeeld? Ook dat zal morgen niet veel anders zijn. Vannacht blijft het bewolkt en ontstaat er op meerdere plekken mist. Het kan morgen wel een tijdje duren voordat het zicht echt beter wordt. En al lost de mist op, de bewolking blijft. Een uitzondering is het zuidoosten, en dan met name Zuid-Limburg. Daar kan in de loop van de dag de zon gaan schijnen.
Zo'n sombere kerst is zeldzaam
De temperaturen met kerst liggen voor het derde jaar op rij rond of boven de 10 graden. Vorig jaar steeg het kwik op 1e kerstdag zelfs tot 12,5 graden in De Bilt. In 2022 lag de temperatuur op beide kerstdagen tussen de 9 en 10 graden, net als dit jaar. Een belangrijk verschil is wel dat het weerbeeld toen een stuk(je) vriendelijker was, met een paar zonnige momenten.
Sterker nog, de laatste keer dat beide kerstdagen in het grootste deel van het land volledig bewolkt verliepen was in 2006! Gemiddeld schijnt de zon tijdens de kerstdagen in totaal zo'n 4 à 5 uur.
Twee jaar geleden waren de temperaturen tijdens kerst vergelijkbaar, maar waren er op 2e kerstdag wel een aantal mooie opklaringen. Foto: Jacoba de Graaf
Erg koud in 2021
De decembermaand van 2021 was behoorlijk zacht, maar precies rond de Kerst kwam Koning Winter even om de hoek kijken. In de nacht van 1e op 2e kerstdag daalde de temperatuur naar waarden rond het vriespunt in Zuid-Nederland, een -5 graden in De Bilt en bijna -9 graden in het noordoosten van het land. In combinatie met een stevige wind uit het oosten leverde dat regionaal gevoelstemperaturen tussen -10 en -15 graden op.
Tijdens de Kerst van 2021 kon in de (ondergelopen) Ryptsjerksterpolder worden geschaatst. Foto: Aron Weidenaar.
Het vroor zelfs dusdanig stevig dat er door enkele waaghalzen kon worden geschaatst op ondergelopen weilanden. Verder was ook de Waddenzee deels bevroren. De noordelijke provincies beleefde twee ijsdagen op 25 en 26 december. Het was voor het eerst sinds de eeuwwisseling dat er op 2e kerstdag een lokale ijsdag kon worden genoteerd. In het zuiden steeg de temperatuur echter 'gewoon' naar zo'n 6 à 7 graden.
Laatste witte kerst in 2010
De laatste officiële witte kerst hadden we in 2010. Toen lag er op beide kerstdagen een gesloten sneeuwdek in De Bilt. Het jaar ervoor - in 2009 - was dat ook al het geval, maar in totaal is een witte kerst sinds 1901 slechts acht keer voorgekomen. Daarmee is een witte kerst ongeveer twee keer zo zeldzaam als een Elfstedentocht (15x sinds het begin van de vorige eeuw).
Een overzicht van alle jaren met een officiële (wit) en niet-officiële (blauw) kerst.
In sommige jaren - zoals 2001 en 2005 - was op één van de kerstdagen lokaal sprake van een sneeuwdek. Maar ook dat is sinds 2010 niet meer voorgekomen. Hoewel met de kerst van 2021 plaatselijk wat (natte) sneeuw viel, bleef deze toen bijvoorbeeld niet liggen. Daarmee verlopen de kerstdagen nu al 14 jaar oprij 'groen', de langste reeks sinds het begin van de betrouwbare metingen aan het begin van de vorige eeuw.
