Waar we hier in Nederland al bijna twee maanden te maken hebben met droger, zonniger en warmer weer dan normaal, zijn er meer gedeelten in Europa waar het weer zich vreemd gedraagt... Hoe komt dit? Dat leggen we uit in deze blog!
Blokkade
Welk weersverschijnsel staat nu aan de basis van al deze extreme gebeurtenissen in Europa? Op dit moment is dat een blokkade in de atmosfeer. Normaal gezien is het in onze streken een komen en gaan van lage drukgebieden die via de Noordzee ons land binnentrekken. Deze lagedrukgebieden brengen dan veel wind, regen en doorgaans lagere temperaturen met zich mee. Hoe kan het nu zijn dat sommige gebieden al erg lang geen druppel gezien hebben, terwijl in andere steden alles compleet onder gelopen is?
Het principe van een blokkade is eigenlijk vrij eenvoudig uit te leggen. Op onderstaande kaart is een situatie van een blokkade getekend. De lucht en ook de depressies op de Atlantische oceaan zullen nu via een grote boog om ons heen geleid worden. Nu is deze kaart niet van de huidige blokkade, maar geeft wel goed aan wat er aan de hand is. Zo'n blokkade kan weken, soms zelfs maanden op dezelfde plek blijven liggen, waardoor bepaalde gebieden maandenlang hetzelfde weerbeeld hebben. Ook is er meestal weinig stroming/wind op de plek van zo'n blokkade.
Figuur 1: Voorbeeld van een geblokkeerde situatie. H=Hogedrukgebied, T=lagedrukgebied. Bron: KNMI
Nederland
Als we dan kijken wat de huidige blokkade in Nederland voor elkaar gekregen heeft, zullen dat vooral de warme en zonnige dagen zijn waar we de laatste tijd zo gewend aan zijn geraakt. Dit is ook goed te zien in onderstaande grafiek, waar de gemiddelde temperatuur van De Bilt van dit jaar in geplot is (zwarte lijn). Sinds begin April ligt deze constant op, of boven het langjarig gemiddelde (groene lijn). Er zijn zelfs plekken waar de rode lijn aangetikt wordt, en dat is de hoogste waarde sinds het begin van 1901! Oftewel, er zijn de afgelopen periode ook genoeg dagrecords verbroken.
Figuur 2: Dagwaarden van de gemiddelde temperatuur in De Bilt. Bron: KNMI
Rest van Europa
Heeft de rest van Europa dan ook met bijzondere omstandigheden te maken? Nou, wat te denken van de vele hoosbuien die tot tal van overstromingen geleid hebben. Niet alleen in Nederland liepen kelders vol, of waren er in Zuid-Limburg zelfs heuse modderstromen, ook in het buitenland hadden ze ermee te maken. Soms zo erg, dat straten veranderde in wilde rivieren. Een voorbeeld daarvan zien we in het Belgische Moelingen, een dorp vlak onder Zuid-Limburg, waar het riviertje de Berwijn buiten haar oevers trad. Het water stond er soms zelfs 1,5 meter hoog, wat leidde tot het in werking stellen van het rampenplan. Dit heeft te maken met het feit dat er tijdens blokkades nauwelijks wind staat, waardoor buien lang boven dezelfde plek blijven hangen, met alle gevolgen van dien.
Foto 1: Moelingen is totaal onbereikbaar. Bron: RV Facebook
Spanje en Zweden
Ook als je naar de situatie in landen als Spanje en Zweden gaat bekijken, kom je erachter dat sommige dingen niet lijken te kloppen. Als ik je zou vertellen dat het vandaag in een van die twee landen 28 graden is geworden, en in de andere 13 graden: Welke temperatuur zou dan bij welk land horen? Je raadt het al, in Spanje werd het vandaag op sommige plekken niet warmer dan 13 graden, terwijl het in Zweden maar liefst 28 graden werd. Ook dat patroon is al langer zichtbaar.
Figuur 3: Temperatuur in Spanje vandaag om 14.00 lokale tijd. Bron: Meteociel.fr
Figuur 4: Temperatuur in Zweden vandaag om 14.00 lokale tijd. Bron: Meteociel.fr
Hoe nu verder?
Het lijkt erop dat de blokkade deze week eindelijk gaat verdwijnen, in ieder geval tijdelijk! De temperaturen in Spanje zullen flink gaan oplopen, terwijl het noorden van Europa, inclusief Nederland, het weer moeten gaan doen met iets koelere temperaturen.
