Afgelopen julimaand viel het in Nederland misschien wat tegen voor de liefhebbers van typisch zomerweer (zonnig en warm), maar wereldwijd was het een ander verhaal: hittegolven op meerdere continenten, warm oceaanwater, El Niño, bosbranden, droogte... noem maar op! Het is dus geen verrassing dat juli 2023 wereldwijd de heetste maand ooit was!
Al op 27 juli stond het dubbele record vast: wereldwijd was het niet alleen de warmste julimaand ooit, maar ook de warmste maand ooit! Het vorige record dateert van juli 2019. Dat het vorige record ook in juli was, is niet raar. Normaal gesproken is juli de warmste maand van het jaar. Dat is dus dan wereldwijd, zelfs al zit het zuidelijk halfrond nu midden de winter. Dat heeft te maken met de hoeveelheid landoppervlak die er is in elk halfrond en dat het warmer is boven een landoppervlak dan boven de oceanen.
Archieffoto: Ton de Brabander (Zoutelande)
Als je denkt aan de hitte van juli, dan schiet de hittegolf in het zuiden van Europa misschien als eerste te binnen. En dat is niet gek, want het was erg heet met recordhoge temperaturen. Dat heeft zeker een rol gespeeld bij de hoge gemiddelde temperatuur wereldwijd. Maar dat was niet de enige. Andere delen in de wereld hadden ook te maken met hittegolven. Denk hier bijvoorbeeld aan het zuidwesten van de VS. In andere delen waren er zelfs langdurige hittegolven, bijvoorbeeld in Noord-Afrika, China en Japan.
Zelfs de winter op het zuidelijk halfrond verliep niet overal winterachtig. In delen van Chili, Argentinië, Uruguay en Brazilië was het vaak warmer dan het langjarig gemiddelde. In Chili haalde de dagtemperatuur zelfs 37 graden! Dat is 15 graden hoger dan het gemiddelde voor die tijd!
Verder speelde de temperatuur boven de oceanen ook een rol. Meerdere delen van de oceanen hadden (en sommige gevallen hebben nog steeds) te maken met oceaanhittegolven. Warmer oceaanwater zorgt ervoor dat de lucht erboven ook warmer wordt. Vooral de Noordelijke Atlantische Oceaan, rond het Atlantisch deel van Canada en de Labradorzee, alsnog delen van de westelijke Stille Oceaan en de Indische Oceaan hadden te maken met oceaanhittegolven.
De dagelijkse zeeoppervlaktemperatuur tussen 60 graden noorderbreedte en 60 graden zuiderbreedte. Dit jaar was het oceaanwater duidelijk het warmste sinds 1979. (Bron: Copernicus Climate Change Service)
En vergeet niet van de El Niño! Ook dat speelde een rol bij de recordhitte van juli 2023.
Al de factoren hierboven, hebben bijgedragen tot een hete juli maand die het vorige record verpletterde! Normaal wordt zo'n record met een tiende of enkele honderdsten van een graad gebroken. Deze keer echter niet! Juli 2023 was maar liefst 0,33 graden warmer dan het vorige record.
De gemiddelde luchttemperatuur wereldwijd voor de maand juli van 1940 tot heden. Dit jaar was het duidelijk warmer! (Bron: Copernicus Climate Change Service)
Met wereldwijd een gemiddelde temperatuur van 16,95 graden, is juli 2023 ongeveer 1,5 graden warmer geweest dan het gemiddelde van de periode 1850 tot en met 1900. Dat is de limiet van het Klimaatakkoord en we krijgen met het warmer wordend klimaat vast in de toekomst met meer van deze recordwarme maanden te maken.
Misschien ook het warmste jaar ooit?
Niet alleen juli 2023 was recordwarm. Ook juni dit jaar haalde de boeken als warmste junimaand ooit, in Nederland én wereldwijd. Denk misschien ook nog even na hoe warm de winter hier in Nederland was. Wordt 2023 dan misschien de warmste jaar ooit? Momenteel ligt 2023 op de derde plaats: 2016 staat bovenaan en 2020 op de tweede plaats. Hier gaat het dus om wereldwijd de gemiddelde temperatuur van januari tot en met juli.
De laatste maanden van 2016 verliep relatief wat koeler, dus is de verwachting dat 2023 tenminste dichter bij gaat komen aan het recordwarme jaar van 2016. Dit jaar hoeft de gemiddelde temperatuur alleen maar 0,07 graden hoger te zijn voor een nieuw record. Dat is zeker binnen bereik, want kijk maar wat er wereldwijd gebeurt! Spanje krijgt te maken met de volgende hittegolf, droogte duurt voort in onder meer Indonesië (en dat kan bijdragen tot hogere temperaturen), ook keert de hittekoepel terug naar het zuidwesten van de VS, om maar een paar te noemen.
De aarde warmt op en de signalen worden steeds duidelijker die dit bevestigen. En dan gaat het niet alleen om deze hete maanden en nieuwe warmterecords. Denk ook aan het extreemweer wereldwijd: de recordgrote hagelstenen in Italië, de overstromingen in Slovenië, noodweer in Scandinavië, meerdere (super)tyfoons in korte tijd in China en Japan, record-lage zee-ijs rond Antarctica... het is een lange lijst! Het klimaat is duidelijk aan het veranderen.
