Het is de komende dagen echt herfstweer met vrij lage temperaturen, kans op (stevige) buien of regen en vannacht ook onstuimige omstandigheden. Maar halverwege volgende week kan het wel eens volop nazomerweer worden. Mede dankzij de restanten van orkaan Leslie wordt veel warmere lucht aangevoerd en kunnen de temperaturen oplopen tot meer dan 20 graden!
Door al het natuurgeweld en de impact van (ex-)orkanen Helene, Kirk en Milton was er niet al te veel aandacht voor orkaan Leslie. Toch is ze een redelijk bijzonder exemplaar. Leslie ontstond tien dagen geleden en wist bijna een categorie-3 orkaan te worden met windsnelheden van maximaal 169 km/h, ondanks dat de atmosferische omstandigheden niet al te gunstig waren. Werd aanvankelijk verwacht dat Leslie al ergens ver naar het zuiden op de subtropische Atlantische Oceaan zou verdwijnen, zet ze nu koers richting de Canarische Eilanden. En hoewel de tropische karakteristieken geleidelijk zullen verdwijnen, zou Leslie bij ons tijdelijk voor nazomerweer kunnen zorgen.
Officiële verwachting voor Leslie, die koers zet richting de Canarische Eilanden en later het Iberisch Schiereiland. Bron: NHC.
Eerst nog even volop herfst
De komende dagen is het nog allesbehalve nazomers weer. Sterker nog, van zaterdagavond tot en met zondagochtend is code geel actief in verband met zware windstoten van 75 tot 95 km/u. De meest forse windstoten komen voor tijdens de passage van (stevige) buien in het noordwestelijk kustgebied, mogelijk ook met een klap onweer of korrelhagel. In de loop van zondag wordt het steeds droger en neemt de wind in kracht af. Met zo'n 12 graden is het echter allesbehalve warm.
En maandag zou wel eens helemaal fris kunnen verlopen. Een klein, langzaam uitdovend lagedrukgebiedje trekt over met veel bewolking en (lichte) regen. Afhankelijk van de precieze locatie van het lagedrukgebiedje kan de temperatuur maandagmiddag op meerdere plekken op onder de 10 graden blijven steken. Volgens het HARMONIE-weermodel van het KNMI is het maandagmiddag in het midden en westen overdag zelfs amper 7 à 8 graden. Ronduit fris dus!
De temperaturen maandagmiddag volgens het fijnmazige HARMONIE-weermodel van het KNMI. Bron: Wetterzentrale.
Wind draait naar het zuiden
Het lagedrukgebiedje dat ons maandag dus mogelijk erg fris weer oplevert, dooft dinsdag helemaal uit als een groot hogedrukgebied boven Centraal-Europa het roer overneemt. Tussen dat hogedrukgebied, een lagedrukgebied op de Atlantische Oceaan én ex-orkaan Leslie draait de stroming naar het zuiden. Op hoogte komt bijzonder warme lucht onze kant op, met temperaturen op anderhalve kilometer hoogte die wel meer dan 10 graden boven het klimaatgemiddelde liggen. 
Aan de voorzijde van ex-orkaan Leslie wordt zeer warme lucht vanuit het zuiden aangevoerd. Bron: WXCharts.
Na een koude nacht met lokaal misschien wel temperaturen rond het vriespunt komt dinsdag vanuit het zuiden steeds zachtere lucht het land binnen. Met een afwisseling van (sluier)wolken en zonneschijn kan de thermometer in het zuiden zo'n 17 graden aanwijzen. In het noordoosten blijft de temperatuur wat achter met maximaal ongeveer 13 graden.
Woensdag bereikt de écht warme lucht ons land. In de zuidelijke helft kan het op grote schaal 20 tot 23 graden, in het zuidoosten lokaal zelfs 24 graden. In het uiterste noordoosten blijft de temperatuur mogelijk iets achter, maar ook daar is het erg zacht voor de tijd van het jaar. Het weerbeeld is daarbij vriendelijk met droog weer en een afwisseling van zonnige perioden en (sluier)wolken.
De meerdaagse verwachting tot en met donderdag.
Donderdag komt een gebied met meer bewolking en buien - volgens sommige weermodellen de restanten van Leslie - dichterbij. Het betekent dat de nacht naar donderdag voor oktober-begrippen extreem zacht kan verlopen, met minimumtemperaturen rond 15 graden. Afhankelijk van hoe snel de warme lucht wordt verdreven kan het - zeker landinwaarts - ook donderdag nog een keer (ruim) 20 graden worden. Het weerbeeld lijkt dus wel iets minder vriendelijk te zijn dan op dinsdag en woensdag.
Zijn warme dagen zo laat in de herfst bijzonder?
Hoe bijzonder zijn zulke temperaturen eigenlijk voor de tweede helft van oktober? Een officiële 'warme dag' met temperaturen van 20 graden of meer in De Bilt is sinds 1901 tijdens 19 verschillende jaren voorgekomen. Gemiddeld dus eens per 6 à 7 jaar. Door klimaatverandering komen warme dagen in de tweede helft van oktober echter steeds vaker voor: van de afgelopen 12 jaren hadden er zeven minimaal één warme dag in De Bilt.
Een maximumtemperatuur van 22 graden - zoals nu wordt verwacht - is nog een stuk zeldzamer. Alleen in 1921, 2006, 2012, 2014, 2017 en 2018 kende de tweede oktoberhelft een dag met 22 graden of meer in De Bilt.
Nazomerweer in oktober 2020. Foto: Ab Donker.
