Vanuit het noordwesten stroomt koude lucht over het land. Dat gaan we niet alleen merken aan de temperatuur, maar ook aan de neerslag. Naast de regen, kan er tijdens de talloze buien namelijk ook weleens korrelhagel vallen.
Korrelhagel (Joyce Derksen, Doornenburg)
Polaire buien
Met een noordwestenwind wordt maritiem polaire lucht aangevoerd. De oorsprong van deze lucht ligt tussen 40 en 60 graden Noorderbreedte en komt niet (zoals je zou denken op basis van de naam) uit de poolstreek. Deze koude lucht (op 5 km hoogte is het soms wel -30!) stroomt over het relatieve warme zeewater, de Noordzee.
Polaire buien
Door het warme zeewater (op dit moment rond 11 graden), wordt de lucht vlak boven zee ook verwarmd. Deze warme, vochtige lucht is lichter dan de rest van de luchtlaag (denk maar aan de luchtballon) en stijgt op. Tijdens het stijgen koelt dit luchtpakketje af. Zolang het luchtpakketje warmer is dan de omgeving, kan het blijven stijgen. Pas als de temperatuur hetzelfde is, stopt de stijging. Koele lucht kan minder vocht bevatten en dus zal de waterdamp in het luchtpakketje op gegeven moment gaan condenseren. Vervolgens ontstaat een wolk.
IJskristallen en wolkendruppels
In de wolken bevinden zich ijskristallen en onderkoelde waterdruppels (de druppel is kouder dan 0 graden, maar bevriest niet). In de toppen van de wolken, waar het kouder is dan -20 graden, zitten vooral ijskristallen. Daarom zijn de toppen vaak zo helwit. In de onderkant van de wolk zit een mengsel van ijskristallen en waterdruppels. De ijskristallen trekken het vocht aan van de waterdruppels en worden zo steeds groter. Als ze samenklonteren met andere ijskristallen vormt het een sneeuwvlok die uiteindelijk uit de wolk valt.
Ontstaan korrelhagel
Hagel
Hoe zit het dan met hagel? Dat proces vindt plaats in de wolken. Onderkoelde waterdruppels in de onderkant van de wolk, kunnen door stijgende bewegingen in de wolkentoppen terechtkomen. Deze druppels zetten zich als rijp af tegen de ijskristallen. Hierdoor ontstaan sneeuwkorrels. Als er weinig stijgende en dalende luchtbewegingen in de wolk aanwezig zijn, kan zo’n korreltje al snel uit de wolk vallen. Als zo’n korreltje tijdens de val in de onderste laag weer tegen een waterdruppel aanbotst, komt om het sneeuwkorreltje een doorzichtig laagje ijs. Als dit naar beneden valt, noemen we het korrelhagel. Korrelsneeuw is ondoorzichtig, wit en bros. Je kan het makkelijk samendrukken. Korrelhagel heeft dus een klein hard ijslaagje om een wittere kern, maar is in tegenstelling tot ijsregen, niet helemaal doorzichtig. Vaak valt er tijdens winterse buien een mix van korrelhagel en korrelsneeuw.
Korrelhagel valt
Winterhagel vs zomerhagel
In de winter zijn de stijgende en dalende luchtbewegingen in de wolk niet zo heftig. Daardoor valt zo’n hagelkorreltje al snel uit de wolk. Winterhagel is dus klein en relatief zacht en veroorzaakt, behalve wat ongemak, geen schade. Maar in de zomer zijn de stijgende en dalende luchtbewegingen in de buienwolken veel heftiger en sterker. Dan gaat zo’n korreltje meerdere keren op en neer in de wolk. Elke keer “groeit” weer een nieuw laagje aan en ontstaan er grotere en harde hagelstenen, soms zo groot als pingpongballen! Die veroorzaken veel schade aan auto’s en gewassen én kunnen soms zelfs dodelijk zijn.
Zomerhagel
Verwachting
Vanaf vandaag wordt het dus kouder op hoogte en krijgen we te maken met buien vanaf de Noordzee. Deze kunnen onweer bevatten, zware windstoten, maar ook korrelhagel. Dit weekend vallen geregeld (winterse) buien in Limburg kan morgen zelfs wat natte sneeuw vallen.
Het weer van morgen.
Na het weekend lijkt het wat droger te worden, maar wel flink kouder (ook aan de grond). Als er dan wat neerslag valt, kan het weleens glad worden!
