Het is een bijzonder weerfenomeen: lichtende nachtwolken. Afgelopen nacht waren ze waargenomen, maar de komende nachten wordt de kans nog groter om te ze te kunnen zien. Maar wat zijn lichtende nachtwolken eigenlijk, en hoe ontstaan ze?
In Sleen waren ze vannacht te zien, lichtende nachtwolken. Foto: Hans Buls
Geen normale wolken
Lichtende nachtwolken zijn geen wolken zoals wij ze kennen. De wolken die ons weer bepalen, strekken zich uit van het aardoppervlak tot zo'n 12 tot 18 kilometer hoogte. Lichtende nachtwolken bevinden zich op zo'n 80 kilometer hoogte.
Lichtende nachtwolken bevinden zich veel hoger dan normale wolken.
Ze zijn alleen zichtbaar als aan een aantal specifieke voorwaarden is voldaan: Natuurlijk moet de hemel helder zijn, anders kunnen we ze vanaf de aarde niet zien.
Ook moet er op die hoogte in de atmosfeer voldoende waterdamp en stof aanwezig zijn. Het stof is vaak afkomstig van oude meteorieten waarvan de minuscule deeltjes nog in de dampkring rondzweven.
Het moet goed koud zijn in die luchtlaag. En dan echt kouder dan min 90 graden. Dan gaat de waterdamp bevriezen op de stofdeeltjes en vormt ijskristallen.
Het moet op die hoogte flink waaien. Dan ontstaan er mooie golfbewegingen in de wolken.
Tot slot nog een belangrijke voorwaarde: De stofdeeltjes met de ijskristallen moeten beschenen worden door de zon. En wel op het moment dat de zon bij ons nog niet of niet meer schijnt, dus heel vroeg in de ochtend of aan het begin van de nacht. Dat kan eigenlijk alleen gebeuren in de weken rond de langste dag, aangezien de zon dan laag onder de horizon blijft staan. De zon beschijnt de nachtwolken van onderaf, en kunnen wij ze 's nachts goed zien.
Alleen rond de kortste nacht zijn de lichtende nachtwolken in Nederland te zien.
Dat is een hele lijst voorwaarden, de komende nachten lijken perfect om midden in de nacht de lichtende nachtwolken te spotten. Hierbij alvast een paar plaatjes van eerdere jaren waarin de wolken waargenomen werden.
Foto: Erik van Deventer, Lexmond
Foto: Jeffrey Groeneweg, Maasdam
Foto: Nando, Helmond