Het is nu nog rustig vaarwater met weinig wind, droog weer en op veel plaatsen blauwe luchten. Maar in de bekende weerspreuk "maart roert zijn staart" zit wel een kern van waarheid in, want ja! het weer in maart kan alle kanten op!
Maart kan van alles in petto hebben. Het kan zomers warm zijn, maar ook winters koud met zelfs strenge vorst en sneeuw! Een lange drogere periode, of juist een periode van heftige stormen met maartse buien: het kan allemaal. Maar waarom eigenlijk?
De vier seizoenen in maart
Zoals het noordelijk halfrond langzaamaan de winter achter zich laat, betekent dit nog niet dat er geen kou meer voorradig is in deze gebieden. De koude, winterbovenlucht bij Siberië en de Noordpool zijn niet zomaar verdreven. Onder de juiste omstandigheden kunnen ze onze omgeving nog een flinke veeg winterweer geven. Denk bijvoorbeeld aan hoe koud het aanvoelt met een schrale noord(oost)elijke wind in deze periode.
Sneeuw op 31 maart 2022 (Foto: Martin Herms, Apeldoorn)
Maar de dagen lengen en daarmee wordt de zon krachtiger. Dat komt natuurlijk door de stand van de aarde en de afstand die de zonstralen moeten afleggen tot op het aardoppervlak (door een dikkere winteratmosfeer of juist een wat dunnere, zachtere atmosfeer). Ten zuiden van Europa warmt het dus juist flink op. Wanneer er dan een zuidelijke stroming op gang komt, kan zeer zachte lucht ons land bereiken en weet de temperatuur de lentewaarden op te zoeken!
Archieffoto: Jolanda Bakker, Zevenhuizen (14 maart 2020)
In maart kunnen er echter ook nog krachtige lagedrukgebieden over het land heen trekken. Deze kunnen uitgroeien tot een volwaardige storm en dan lijkt het weer op de herfst! Bijvoorbeeld aanstaande dinsdag krijgen we mogelijk met zo'n lagedrukgebied te maken en dus ook flink wat wind. De koers van dit laag is echter nog niet helemaal zeker. Maar dus ook in maart kun het nog gaan stormen!
Archieffoto: Heleen, Noordwijk (4 maart 2019)
En als de stroming vanuit het noordwesten komt en er is kans op buien, zijn deze niet zomaar enig buitje. Ze zijn namelijk "maartse buien"! Dat betekent de neerslag van deze buien is een mix van regen, korrelhagel en natte sneeuw.
De verschillende vormen van winterse neerslag, behalve dan voor korrelhagel. Wat voor soort neerslag er op de grond valt, hangt vooral af van de temperatuur van de lucht onder de wolk. Als de gehele luchtlaag onder het vriespunt ligt, valt er sneeuw. Als de lucht boven nul is, valt er regen. Daartussenin zit een overgangsgebied, waar de sneeuw kan smelten voordat het de grond bereikt (natte sneeuw) of dat het weer kan vriezen (ijzel).
Tijdens zo'n maartse bui haalt de wind flink uit en kan de temperatuur zo maar een paar graden dalen. Dat heeft te maken met de kou op hoogte, die tezamen met de neerslag naar beneden komt. Pakt zo'n maartse bui fel uit en heeft de natte sneeuw/korrelhagel de overhand, is er ook nog eens kans op kortstondige gladheid.
Omslag in het weer
Afgelopen dagen kon een groot deel van Nederland genieten van stralend zonnig weer. Dat kwam door een hogedrukgebied boven Schotland en een noordoostelijke stroming eromheen. Wel voelde het vanwege de noordoostenwind kil aan. Vandaag is er weer een tweedeling in het land: de zuidelijke helft heeft te maken met blauwe luchten en het noorden zit weer onder de bewolking. Ook morgen is er nog veel bewolking aanwezig, maar 's middags komt de zon weer even tevoorschijn. En al de tijd ligt de temperatuur rond of net onder het gemiddelde voor deze periode.
Foto: Nely v Frankenhuyzen (Culemborg)
Maar komt het weekend, dan tapt het weer uit een ander vaatje. De wind gaat (eigenlijk morgen al) vanuit het noorden tot noordwesten waaien. Daarmee wordt wat vochtigere lucht aangevoerd en dus neemt de kans op buien toe. Op zaterdag gaat het met name nog om regenbuien, maar vanaf zondag gaat de neerslag over in winterse neerslag. Dat kan dus van alles zijn: regen, korrelhagel, (natte) sneeuw. En deze maartse buien blijven dan een groot deel van volgende week nog in de verwachting. Ook wordt het vanaf zondag maar een graad of 5 met vanaf maandagnacht weer kans op lichte vorst.
