In Amerika, Europa en China is het warmer dan gebruikelijk, maar ook in de tussenliggende oceanen en zeeën komen deze zomer hittegolven voor.
Hittegolven op het noordelijk halfrond
Het is afgelopen zomer vaak puffen geblazen in veel gebieden op het noordelijk halfrond. Zo kwam het een maand geleden nog tot extreem hoge temperaturen in het zuidoosten van de Verenigde Staten. Nu is het (opnieuw) veel warmer dan normaal in Canada en aan de westkust van de V.S. West-Europa is daarentegen eindelijk (even) van de hitte verlost. Na 4 hittegolven verwelkomde Frankrijk de afgelopen dagen forse regen- en onweersbuien. Toch is de extreme hitte niet van het Europese continent af. Vooral in Oost-Europa is het tot in Finland erg warm met tropische temperaturen. Ook in Azië is het in sommige landen al een lange tijd heet en droog. Zo is het in China de afgelopen week al op meerdere plekken (ruim) 40 graden geweest. Veel productie van fabrieken komt in gevaar. Door de extreme droogte is een gebrek aan koelwater en wordt de elektriciteitsproductie teruggeschroefd. De Chinezen grijpen nu naar onorthodoxe manieren om de droogte te lijf te gaan. Manieren om wolken in te zaaien om het te laten regenen, schuwen ze niet.
De plekken waar het veel warmer is zijn dan gebruikelijk zijn duidelijk zichtbaar in de vorm van rode vlekken. Vooral Canada, het westen van de V.S, Oost-Europa en grote delen van China springen er vandaag qua hitte flink uit. (Bron: ClimateReanalyzer.org)
Mariene hittegolven
Hittegolven boven land kennen de meeste mensen wel, maar dat ook oceanen en zeeën te maken hebben met hittegolven is minder bekend. Toch stikt het op het noordelijk halfrond van deze mariene hittegolven. Zo is het een opvallende rode vlek waar te nemen tussen Amerika en Europa. De afgelopen weken is de temperatuur van het oceaanwater zo snel gestegen dat in grote delen van de Noord-Atlantische Oceaan de temperatuur nu 2 tot 5 graden boven de gemiddelde temperatuur van het oceaanwater in 1971-2000 ligt. De gemiddelde temperatuur van de Noord-Atlantische Oceaan ligt rond recordwaarden van bijna 24 graden! Hiermee is het een mariene hittegolf van de 2e categorie.
De afwijking van de gemiddelde zeewatertemperatuur in deze tijd van het jaar. Duidelijk is te zien dat bijna alle oceanen en zeeën op het noordelijk halfrond veel warmer zijn dan gebruikelijk. (Bron: ClimateReanalyzer.org)
Categorieën
Mariene hittegolven worden dus onderverdeeld in categorieën. Hoe krachtiger en extremer de hittegolf hoe hoger de categorie. Je kunt het een beetje vergelijken met de indeling van orkanen in categorieën. Het uitgangspunt hierbij is de gemiddelde gemeten temperatuur van het oppervlaktewater over een periode van 30 jaar. Als de temperatuur van het oceaan- of zeewater hoger ligt dan in 90% van de gemeten waardes sinds het begin van de metingen, dan wordt gesproken van een eerste categorie mariene hittegolf. Wijkt de temperatuur 2x meer af van de klimatologisch gemiddelde temperatuur dan wordt gesproken van een tweede categorie mariene hittegolf. Op basis van de temperatuurafwijking ontstaan internationaal vier categorieën: I, II, III en IV of wel matig, sterk, zwaar en extreem. De mariene hittegolf in de Noord-Atlantische Oceaan is dus een sterke hittegolf. Toch is dit niets in vergelijking met andere mariene hittegolven. Zo kampt de middellandse zee momenteel met een mariene hittegolf van de 3e categorie met een temperatuurafwijking van rond de +6 graden. Om nog maar te zwijgen over de extreme hittegolf in de noordelijke stille Oceaan van de vierde categorie.
Internationale categorisering van mariene hittegolven (Bron: Oceanography)
Gevolgen
Mariene hittegolven zijn niet zonder gevolgen. Planten en dieren die in en rondom het water leven kunnen geraakt worden door de hitte. Sommige onderwaterplanten verdwijnen, maar ook dieren vertrekken naar koelere plekken. In extreme gevallen kan het zelfs voor massale sterfte zorgen in de lokale ecosystemen. De complete biodiversiteit van het onderwaterleven wordt dus geraakt door de hoge zeewatertemperaturen, zeker als de mariene hittegolven in de toekomst extremer worden en langer aanhouden.
