Rustig, grijs en mistig: het weer van vandaag past perfect bij een typisch Nederlandse herfst- of winterdag. Hoewel het aantal mistige uren sinds 1960 is gehalveerd, blijft mist een vertrouwd verschijnsel. Het weerbericht voor de komende dagen laat zien dat mistige dagen nog steeds springlevend zijn, zelfs in een tijdperk van klimaatverandering. Hoe kan dat?
Mistige dagen
Gisteren, maar ook vandaag, wordt het huidige rustige weerbeeld gedomineerd door een hogedrukgebied. Deze weersituatie zorgt voor weinig wind, veel bewolking en lage temperaturen. Mist en dichte mist blijven hierdoor hardnekkig aanwezig, vooral in de ochtenden. In de hardnekkige mist komt het kwik soms amper boven het vriespunt uit, waardoor het de mist zelfs kan aanvriezen en gladheid kan ontstaan. Komende dagen verandert dit patroon nauwelijks: opnieuw grijze ochtenden met kans op mist, lichte nachtvorst en 's middags soms een vleugje zon. Het lijkt alsof de mist terug van weggeweest is, maar is dat ook zo?
Een hogedrukgebied zorgt voor ideale omstandigheden voor de vorming van mist.
Mist kwam vroeger vaker voor
In de jaren ’60 kende Nederland jaarlijks bijna 500 uur mist met zichten van minder dan 1000 meter in De Bilt. Tegenwoordig is dat aantal gehalveerd naar ongeveer 250 uur. Deze daling hangt samen met schonere lucht door streng milieubeleid. Minder fijnstof betekent minder condensatiekernen waarop waterdamp kan neerslaan, wat het ontstaan van mist bemoeilijkt. Na 2000 is het aantal mistige uren stabiel gebleven, ondanks de opwarming van het klimaat. Jaar op jaar varieert het aantal mistige uren nog wel doordat gunstige weersomstandigheden kunnen variëren. In sommige jaren, zoals 2003, telde De Bilt nog 392 uur mist. Andere jaren, zoals 2000, kwam de mist veel minder voor. Zo zorgt het huidige hogedrukgebied voor de gunstige omstandigheden met weinig wind voor een aantal mistige uren. Het aantal uren met mist is vooral landinwaarts een stuk hoger dan in de westelijke kustprovincies. Wind speelt hierbij een grote rol, aangezien het landinwaarts vaak minder hard waait, wat de vorming van mist helpt.
Gemiddeld aantal dagen met mist per jaar (2003-2020). Bron: KNMI
Aantal uren per jaar met zichten onder de 1000m. (Bron: KNMI)
Mistige ochtend blijven ook in de toekomst.
Volgens de KNMI'23-klimaatscenario’s zal mist in een warmer Nederland vrijwel even vaak blijven voorkomen als nu. Dit komt doordat de weersomstandigheden die gunstig zijn voor mist, zoals kou en weinig wind, naar verwachting niet sterk zullen veranderen. Wel kan verdere verbetering van de luchtkwaliteit zorgen voor een lichte afname van dichte mist met zichten onder de 200 meter. Ondanks het veranderende klimaat zal mist dus ook ook in de toekomst geregeld in de wintermaanden voorkomen.
De nabije toekomst laat in ieder geval nog een aantal grijze en soms mistige dagen zien.
