Aan weer was in ieder geval geen gebrek de afgelopen dagen! Vanaf woensdag werd het tropisch warm in ons land en ook donderdag en gisteren werd het plaatselijk ruim 33 graden. De eerste landelijke tropische dag werd donderdag gemeten en in het zuiden was zelfs regionaal sprake van een hittegolf. Deze hitte kon natuurlijk niet zonder slag of stoot verdreven worden… En dat gebeurde ook niet: zware regen- en onweersbuien met grote hagelstenen en lokaal zeer zware windstoten trokken over ons land. En we zijn er nog niet vanaf…
Het ging gistermiddag en gisteravond lokaal flink tekeer. Enorme stortbuien, stroboscopisch onweer, hagelstenen en zeer zware windstoten zorgden voor stormschade op veel plaatsen.
Zomerweer barstte los
Na een lange koele periode tijdens de lente barstte het zomerweer compleet los. Zeer warme lucht werd richting ons land getransporteerd. Op maandag werd het al bijna 30 graden en na een verkoeling op dinsdag, ging het hittekanon volledig open. Woensdag werd het in het zuiden op uitgebreide schaal tropisch warm en op donderdag bereikte ook het landelijk hoofdstation de Bilt de tropische grens van 30 graden: de eerste keer dit jaar. Langs de oostgrens werd het zelfs 34 graden!
De hoogste temperaturen werden afgelopen donderdag gehaald. Langs de oostgrens werd zelfs een temperatuur van 34 graden gemeten! Ook de Bilt noteerde de eerste tropische dag van het jaar.
In de nacht van donderdag op vrijdag en vrijdagochtend vroeg volgden vanuit het zuiden dan de eerste stevige regen- en onweersbuien. Met name de oostelijke helft van het land kreeg soms te maken met fikse buien. Zo moest in het Brabantse Oirschot de brandweer in actie komen om takken van bomen en omgevallen bomen van de weg te halen. De buien in het midden en oosten werden voorafgegaan door een zogenaamde shelfcloud: een prachtig gezicht, maar wél een teken dat er een stevige bui op je afkomt!
De zwaarste buien van vrijdagochtend vroeg waren zeer stevig, waarbij er van tevoren zelfs een prachtige shelfcloud zichtbaar was, zoals hier in het zuiden van het land.
De atmosfeer stond op ontploffen!
In de loop van de ochtend verliet de bewolking via het noorden ons land en scheen de zon vaak volop. De temperatuur ging razendsnel omhoog en in combinatie met een hoge luchtvochtigheid voelde het zeer broeierig aan. Het werd opnieuw ronduit heet. In het Limburgse Ell werd zelfs nog een temperatuur gemeten van ruim 33 graden. Een regionale hittegolf werd een feit in het zuidoosten: 5 zomerse dagen op vrij (25,0 graden of warmer) waarvan drie tropisch. Het was dus warm en tegelijkertijd zéér benauwd. De atmosfeer stond op ontploffen!
Een zwakke storing zorgde voor het zetje dat de lucht nodig had om te gaan stijgen. Er was extreem veel energie (onstabiliteit) aanwezig. Dus toen het zetje eenmaal was gegeven, ging het snel. Verder stond er ook de nodige hoeveelheid windschering (vooral in de noordelijke helft), waardoor de buien zich goed konden organiseren. Alle ingrediënten waren dus aanwezig om het tot noodweer te laten komen. En dat werd het ook...
Overdag steeg de temperatuur razendsnel en in combinatie met een vrij hoge luchtvochtigheid voelde het erg klam aan. Je voelde dat de atmosfeer op ontploffen stond!
Enorme stormschade
In het zuiden schoten de wolken de lucht in en al snel vormden zich stevige onweersbuien die richting het noorden trokken. Al snel wist de ene na de andere onweersbui zich te ontwikkelen en kwamen de eerste schademeldingen binnen. In de omgeving van het Gelderse Buren, nabij Tiel, gingen verschillende bomen tegen de vlakte door zeer zware windstoten.
In het zuiden van het land schoten de wolken gisteren als eerst de lucht in. Enorme wolkenformaties ontwikkelden zich en al snel viel er lokaal een stortbui met onweer, hagel en stevige windstoten.
Prachtige zogenaamde 'cumulonimbuswolken' werden gisteren gespot. Op een afstandje is het een indrukwekkend beeld, maar als je er onder zit, kan het écht even spoken.
Leersum: tornado of valwind?
Even later was het flink raak in Leersum (door dezelfde bui), daar ging het zelfs nog harder. Vele bomen gingen ook hier tegen de vlakte. Er werd bovendien veel schade gemeld aan de huizen, ramen sneuvelden en er vielen zelfs enkele gewonden... Sommige huizen zijn zelfs onbewoonbaar verklaard.
Al snel verschenen er berichten in de media over een windhoos of zelfs een tornado. Het zou echter ook nog kunnen dat de schade is veroorzaakt door een zogenaamde ‘downburst’. Koude lucht dondert dan met de neerslag mee naar beneden. De verdampende neerslag koelt de lucht nog verder af en zorgt ervoor dat de lucht nog even versnelt richting het aardoppervlak. De lucht komt bij de grond en kan maar één ding doen: horizontaal verder gaan met zware windstoten als gevolg.
Op basis van de beelden die we tot nu toe hebben gezien, gaan we bij Buienradar uit van een downburst (ook wel 'valwind' genoemd). De beelden laten zien dat de bomen veelal in één richting zijn omgewaaid, wat je niet zou verwachten bij een tornado. Daarnaast lieten de beelden zien dat het tijdens de zware windstoten óók hard regende, typisch voor zo'n downburst. 
Bij een valwind dondert koude lucht met de neerslag mee naar beneden. Eenmaal bij de grond aangekomen kan al deze lucht maar één ding doen: horizontaal verder gaan. Dit kan enorme windstoten opleveren met stormschade als gevolg. Vermoedelijk is dit fenomeen de oorzaak van de grote schade bij Leersum.
Niet alleen in bovengenoemde plaatsen ging het flink tekeer. In het Gelderse Oosterwolde gingen zelfs elektriciteitsmasten om door zware windvlagen. Dat geeft wel aan hoe extreem krachtig het natuurgeweld gisteren was…
Op verschillende plekken gingen gisteren bomen tegen de vlakte en ontstond er stormschade. Onder andere in Leersum is de situatie zeer ernstig.
Zeer dreigende wolkenluchten werden gistermiddag en gisteravond op veel plaatsen waargenomen. De atmosfeer kon de hitte niet meer aan en 'ontplofte'.
Ondergelopen straten in Noord-Holland
Ook in het westen ging het flink tekeer in de avond. In de omgeving van Alkmaar viel zo’n 80 millimeter. De meeste neerslag viel in het plaatsje Warmenhuizen: er kwam daar een bizarre regenhoeveelheid van 119 millimeter naar beneden terwijl er daar gemiddeld in die maand zo’n 60 millimeter valt. Er is daar dus zo’n twee keer de normale maandhoeveelheid naar beneden gekomen…
In Noord-Holland kwam het op uitgebreide schaal tot wateroverlast. Er viel daar lokaal bijna twee keer de normale maandsom aan regen!
Even later was het de beurt aan het noorden van het land. Ook daar ging het soms flink tekeer. In Drenthe en Groningen was er soms sprake van stroboscopisch onweer en werden hagelstenen van wel 5 centimeter waargenomen waardoor auto’s zelfs schade opliepen!
De wolkenformaties die in het noordoosten werden waargenomen waren kenmerkend voor een zogenaamde 'supercell': roterende onweersbuien.
Lichtende nachtwolken
Het was al met al een memorabele en actieve weerdag met zonneschijn, hitte, zware regen- en onweersbuien, zware windstoten, stormschade en enorme hagelstenen. De dag werd prachtig afgesloten door een mooi veld met lichtende nachtwolken richting de noordwestelijke horizon onder een veelal heldere hemel op veel plaatsen.
Prachtige lichtende nachtwolken werden gisteravond, na al het noodweer, gespot. Een indrukwekkende afsluiting van een memorabele en zeer actieve weerdag!
We zijn er nog niet vanaf…
En nu denk je misschien: de extreme hitte is weg en we zijn dus van de onweersbuien af. Dat is echter niet het geval. De warme en extreem vochtige lucht zit nog altijd dichtbij en zorgt er vandaag al voor dat er een gebied met stevige regen- en onweersbuien in Frankrijk ontstaat. Dit systeem komt later vanavond en aan het begin van de nacht vanuit het zuiden ons land binnen denderen. Het kan opnieuw flink tekeer gaan met stevig onweer, hagel en flinke windstoten!
Tóch zijn we nog niet van de onweersbuien af. Later vanavond en vooral vannacht nadert vanuit het zuiden opnieuw een stevig onweerscomplex met lokaal hagel en zware windstoten.
Zondagochtend vroeg verlaten de buien het noordoosten en volgt een prima dag met van tijd tot tijd ruimte voor de zon en temperaturen die uiteenlopen van zo’n 20 graden in het westen tot lokaal nog 27 graden in het zuidoosten. Later in de middag en avond maakt het zuidoosten echter opnieuw kans op een regen- of onweersbui, al zijn deze minder heftig dan de buien van gisteren. In de nieuwe werkweek gaan de temperaturen weer terug naar normaal en is er ruimte voor de zon en valt op maandag en dinsdag eerst nog een bui. De hitte zijn we voorlopig dus even kwijt…
