De opwarming van de aarde verandert het Arctische gebied drastisch. Terwijl het zee-ijs snel smelt dan het aangroeit, wordt het Noordpoolgebied steeds toegankelijker voor industriële activiteiten. Onderzoek toont aan dat de toename van lichtvervuiling, zoals waargenomen via satellieten, een belangrijke indicator is voor deze groeiende industriële aanwezigheid. Deze ontwikkelingen brengen niet alleen nieuwe economische mogelijkheden met zich mee, maar vormen ook een bedreiging voor een kwetsbaar ecosysteem.
Arctische kaart van lichtbronnen van menselijke activiteiten. (oranje) Daarnaast gebieden met een significante toename (geel) of afname (paars) van lichtbronnen door de mens tussen 1992 en 2013. Vooral in Rusland en Scandinavië is de industriële activiteit fors toegenomen. Canada en Alaska springen er uit als meest donkere Arctische gebieden. (zwart) (Bron: Universiteit van Zürich)
Steeds meer menselijke activiteit
Uit satellietgegevens blijkt dat in 2013 meer dan 800.000 km² van het Noordpoolgebied werd beïnvloed door menselijke activiteit, voornamelijk door industriële projecten zoals olie- en gaswinning. Dit gebied is in de periode tussen 1992 en 2013 jaarlijks met 4,8% gegroeid, wat vooral te danken is aan het smeltende zee-ijs dat nieuwe gebieden ontsluit. Maar liefst 85% van deze lichtvervuiling wordt veroorzaakt door industrie, wat wijst op de enorme impact van bedrijven op het Arctische landschap.
Zee-ijs tegen historisch lage niveaus
Het smelten van het Arctische zee-ijs heeft in 2024 geleid tot de zevende kleinste ijsomvang ooit gemeten. Het ijs smolt tot een minimum van 4,28 miljoen vierkante kilometer op 11 september 2024, een aanzienlijke afname ten opzichte van het gemiddelde van 6,22 miljoen vierkante kilometer in eerdere decennia. Het ijs wordt niet alleen minder in omvang, maar ook dunner en jonger, waardoor het minder bestand is tegen de steeds warmere zomers. Wetenschappers waarschuwen dat dit een vicieuze cirkel kan creëren. Als het ijs verdwijnt, komt er water voor in de plaats. Water weerkaatst zonlicht niet, maar absorbeert juist de warmte. Door meer absorptie van water kan de aarde weer sneller kan opwarmen en het ijs nog sneller verdwijnen.
Het totale volume van het zeeijs schuurt momenteel tegen record lage waardes aan.
Kwetsbare ecosystemen onder druk
De combinatie van toenemende industriële activiteit en afnemend zee-ijs brengt grote ecologische risico’s met zich mee. Het verdwijnen van zee-ijs verandert de leefomgeving van iconische pooldieren zoals ijsberen en rendieren. Bovendien leidt industriële vervuiling, zoals oliewinning, tot permanente schade aan de permafrost en het Arctische ecosysteem. Onderzoekers van de University of Zurich waarschuwen dat deze veranderingen niet alleen gevolgen hebben voor de natuur, maar ook voor inheemse gemeenschappen die afhankelijk zijn van het ijs en de lokale ecosystemen
