Er lijkt nu nog geen vuiltje aan de lucht en het grootste gedeelte van de dag blijft het ook rustig lenteweer. Tegen het einde van de middag gaat dat veranderen. Vanuit Duitsland komt er dan warme en onstabiele lucht naar Nederland toe. In deze luchtsoort kunnen heel gemakkelijk buien ontstaan en dan kan het ook gaan knallen!
Hoe ze ontstaan
Ingrediënten voor buien zijn; warme en vochtige lucht en stijgende luchtbewegingen. Voor dat laatste zorgt de zon. Door de instraling van de zon warmt het aardoppervlak op. Lucht vlak boven de aarde warmt ook op en wordt zo lichter dan de de omgeving en gaat stijgen. Tijdens het stijgen koelt het luchtpakketje weer af en gaat condenseren, er ontstaan minuscule wolkendruppels; zo ontstaat een stapelwolk. Zolang het luchtpakketje lichter blijft dan de omgevingslucht zal het blijven stijgen en kan de stapelwolk blijven groeien. Soms blijven stapelwolken klein (Cumulus) maar regelmatig groeien ze uit tot kneiters van buien (Cumulonimbus). Ze kunnen dan wel doorgroeien tot een hoogte van 12 tot 14 kilometer. Op die hoogte komen ze de "deksel" van de atmosfeer tegen (de tropopauze) en kunnen ze niet verder groeien. De kans hierop is het grootst in de zomerhelft van het jaar want in de winter licht die deksel wat lager en is de lucht minder vochtig, warm en onstabiel.
Cumulonimbus
Onweer
Hoe groter de stapelwolk hoe groter de kan op onweer. Onweer is waarneembaar als een lichtflits, de bliksem direct of later gevolgd door een scherp of dof rommelend geluid, de donder. In een buienwolk zijn zowel stijgende (warme) als dalende (koude) bewegingen. Door de verschillen in temperatuur ontstaan ook verschillen in elektrische lading. De koude luchtstroom neem de negatief geladen deeltjes mee naar onderin de wolk en de warme opwaartse stroom neemt de positief geladen deeltjes mee naar boven in de wolk. Hierdoor ontstaat er zowel in de wolk een duidelijk ladingverschil maar ook tussen de onderkant van de wolk en het aardoppervalk. Wanneer dit verschil groot genoeg is ontstaat er bliksem. Dit kan van de wolk naar de grond maar ook van wolk naar wolk of van wolk naar de omringende lucht.
Onweer
Donder en bliksem
Omdat het licht veel sneller is dan het geluid is de bliksemflits als eerste waarneembaar. Kort daarop is de donder ook te horen. Donder ontstaat omdat het kanaal van de bliksem loeiheet wordt, ongeveer 30.000 graden!!! Door deze hitte zet de lucht in extreme korte tijd uit en dit is dan weer hoorbaar als een knal of donder. De tijd tussen de flits en de donder zegt iets over de afstand van het onweer. Geluid beweegt met ongeveer 343 meter per seconde. Een tijd van 3 seconden betekent dus een afstand van ongeveer 1 kilometer.
Bliksem is levensgevaarlijk en jaarlijks sterven er toch nog enkele mensen door een blikseminslag. Toch is de kans hierop is overigens erg klein en er zijn voorzorgsmaatregelen die je kunt nemen. Bliksem zoekt de snelste en kortste weg naar beneden en slaat om die reden vaak in in hoge gebouwen of bomen. Op gebouwen staan vaak bliksemafleiders maar bij bomen niet. Ga dus nooit onder of bij en boom schuilen. Metaal geleidt, dus steek nooit je paraplu op en verder moet je je zo klein mogelijk maken. Het beste is om te hurken met je hielen tegen elkaar. Stroom zoekt ook door je lichaam de kortste weg en zal op deze manier niet bij je hart komen.
Blikseminslag
Veiligheid
