Herfst staat bekend voor zijn stormen. Dit jaar was er echter geen storm. Is dat heel bijzonder? En komen er echt meer stormen in de herfst voor dan in de andere seizoenen?
Dit jaar waren er al stormen, alleen niet in de herfst zoals je zou denken! Op 10 maart (tijdens de lente) kwam het tot de eerste officiële storm van 2019. Ook in de zomer (op 10 augustus) was er een storm. Dat gebeurt niet zo vaak natuurlijk. Misschien herinner je je het nog: tijdens deze storm kwam een deel van het dak van het AZ stadion naar beneden!
Dat er in de herfst geen stormen zijn, is niet zo heel erg raar. Gemiddeld komt dat eens in de 6 jaar voor. Wat wel bijzonder is, is dat er vorig jaar ook geen stormen tijdens de herfst waren. Dat er twee jaar op een rij geen officiële herfststorm was, is voor het laatst in 1994 en 1995 voorgekomen en de keer daarvoor was maar liefst 60 jaar geleden!
Wanneer is het officieel een storm?
Voor een officiële storm geldt dat op enige plaats in Nederland er voor tenminste één uur windkracht 9 staat. Dat gebeurt natuurlijk als eerste aan zee, omdat daar niets is om de wind te remmen. Boven land zijn er verschillende dingen zoals bomen, gebouwen en gewoon het reliëf die ervoor zorgen dat de wind altijd zwakker boven land uitpakt dan boven zee. Bij windkracht 10 is er sprake van zware storm en bij windkracht 11 van zeer zware storm.
Waarom juist in de herfst stormen?
Op 1 september elk jaar begint de meteorologische herfst en op 30 november loopt dit seizoen (volgens de meteorologische kalender) af. Dat er in de herfst de meeste stormen voorkomen, is eigenlijk niet helemaal juist. De herfst kenmerkt alleen het begin van het stormseizoen. De eerste storm van het seizoen komt vaak in de herfst voor en daarom wordt de herfst als het stormseizoen gekroond. Het stormseizoen eindigt pas ergens in de lente.
Stormdepressies komen het hele jaar voor met de meeste ervan in het winterhalfjaar. Dat de meeste stormen vanaf de herfst tot ergens in de lente voorkomen, heeft te maken met de straalstroom (een deel rond de noordpool op zo'n 9 km hoogte in de atmosfeer met heel veel wind). Wanneer de (krachtige) straalstroom gunstig ligt ten opzichte van een lagedrukgebied, kan dat lagedrukgebied uitgroeien tot een stormdepressie.
Tijdens het winterhalfjaar is de straalstroom vaak krachtiger dan bijvoorbeeld tijdens de zomer. Dat komt omdat het verschil in temperatuur tijdens de winter tussen de polen en de tropen groter is dan tijdens de zomer, waardoor de straalstroom in kracht toeneemt.
Rol van klimaatverandering/aardverwarming
Door klimaatverandering en aardverwarming neemt het temperatuurverschil tussen de polen en de tropen af (de polen warmen sneller op dan de tropen). Daardoor wordt de straalstroom minder krachtig en vervolgens ontstaan er minder stormdepressies.
Aan de andere kant wordt er gezegd dat we meer en heftiger stormdepressies kunnen verwachten. Hoe dan?! Door het opwarmen van het Atlantische oceaanwater zien Tropische depressies kans om verder onze kant op te komen. Waar eerder deze stormen afgeremd werden door relatief koud zeewater (hierdoor verliest een storm zijn voeding).
Dus hoewel we dit jaar en vorig jaar geen herfststormen hadden, kunnen we nog steeds in de komende jaren meer stormen in het winterhalfjaar verwachten.
