Uit onderzoek is gebleken dat tropische stormen tegenwoordig trager voortbewegen dan 75 jaar geleden. Orkaan Debby is daar een mooi voorbeeld van, die storm blijft dagenlang boven dezelfde regio hangen en laat daar ruim 500 mm regen achter! In deze blog meer over Debby en waarom stormen tegenwoordig trager zijn.
Het orkaanseizoen van 2024
We staan nu aan het begin van de piek van het orkaanseizoen. De meeste orkanen ontstaan tussen augustus en oktober. Tot nu toe hebben er 4 tropische stormen een naam gekregen, Beryl groeide uit tot categorie 5 orkaan en brak vele records qua windsnelheid. Dat lees je terug in deze blog (Beryl is gevaarlijk en uniek). Na Beryl is Debby de tweede orkaan. Debby lijkt historisch te gaan worden om andere redenen, namelijk vanwege de neerslagsommen.
De buienradar van Florida, ten tijde van het aan land komen van orkaan Debby (maandagochtend). Bron radar.weather.gov.
Tropische storm en orkaan Debby
Debby trok eerst als tropische storm over de Golf van Mexico, daar nam het in kracht toe. Maandagochtend (Nederlandse tijd) kwam Debby als categorie 1 orkaan in Florida aan land. Debby trok toen al heel langzaam, daardoor viel er in Florida al veel neerslag. Plaatselijk viel zelfs 450 mm regen!
De komende uren komt Debby aan de oostkust van Florida weer boven water te liggen, ditmaal de Atlantische Oceaan. De storm blijft dan anderhalve dag voor de kust van de staat South Carolina liggen. De hevige neerslagbanden van de orkaan gaan in die tussentijd enorm veel regen achterlaten in South Carolina. Aan de kust kan er daar ruim 500 mm regen vallen! De autoriteiten waarschuwen daarom voor “historische overstromingen”. Ook North Carolina kan overstromingen verwachten. In delen van Florida, Georgia en South & North Carolina is de noodtoestand uitgeroepen. Na North Carolina blijft Debby de kustlijn volgen, dat zie je duidelijk terug op onderstaande kaart.
De hele oostkust van Amerika krijgt 100 tot 250 mm regen. (1 inch is 25 millimeter). Bron: NOAA/NWS
Debby ligt woensdag, donderdag en begin vrijdag min of meer boven hetzelfde gebied. Daar kan extreem veel regen gaan vallen. Daarna komt Debby eindelijk in een stroomversnelling. In de omgeving van New York valt er daardoor 'slechts' 100 tot 250 mm regen.
Verschil orkaan, (tropische) cycloon en tyfoon
In feite is een orkaan hetzelfde als een tropische cycloon en tyfoon. Een orkaan is een tropische cycloon die over de Atlantische Oceaan of de westelijke Stille oceaan trekt. Een tyfoon is een tropische cycloon die over de oostelijke Stille Oceaan trekt. In deze blog lees je meer over de namen: Tyfoon, orkaan of cycloon? Een tropische cycloon is dus een algemene naam voor deze weersverschijnselen wereldwijd. Daarom gebruik in de tekst hieronder verder 'tropische cycloon'.
Tyfoon of orkaan? De naam is afhankelijk van het gebied waar ze voorkomen.
Grootste risico’s van een tropische cycloon
Naast extreme windstoten van 100 tot soms wel 300 km/u, zijn overstromingen ook een groot risico bij tropische cyclonen. De grootste overstromingen zien we bij tropische cyclonen die traag voortbewegen. Dit komt door de simpele reden dat de extreme regenval dan langer boven hetzelfde gebied blijven hangen. Ook windschade neemt toe bij een trage tropische cycloon. Des te langer de wind tegen een huis beukt, des te groter de kans dat het uiteindelijk instort.
Steeds trager
Uit onderzoek dat is gepubliceerd in het tijdschrift Nature blijkt dat tropische cyclonen de afgelopen 75 jaar steeds trager zijn geworden. Rond de VS bewegen orkanen tegenwoordig wel 16% trager vooruit. Tropische cyclonen voor de kust van China en Japan bewegen 21% trager vooruit.
Omgerekend zou dat betekenen dat een tropische cycloon eerst in ruim 8 uur over je heen trok, maar daar tegenwoordig 10 uur over zou doen. Met de extreme regenval die bij tropische cyclonen voorkomt, kan die 2 uur extra een grotere overstroming betekenen. De tragere cyclonen zijn te vergelijken met het water geven aan je plantjes: als je je gieter langer op één plek houdt overstroomt de pot eerder.
Wat veroorzaakt deze vertraging?
Tropische cyclonen laten zich eigenlijk meevoeren op de heersende winden in die omgeving. Vergelijk het maar met een papieren bootje dat dobbert op de rivier. Als de rivier minder snel gaat stromen, doet het bootje er ook langer over. De heersende winden die tropische cyclonen vooruit duwen worden grotendeels veroorzaakt door het temperatuurverschil tussen de koude poolgebieden en de warme tropen.
De afgelopen 75 jaar is er in dat temperatuurverschil echter iets veranderd. Het Arctisch gebied is bijna vier keer zo snel opgewarmd dan de rest van de wereld. Klimaatverandering gaat namelijk niet overal even snel. Daarnaast is de temperatuur de afgelopen 75 jaar ook gestegen. Warmere lucht kan meer waterdamp bevatten, hierdoor wordt de neerslag ook heviger. Dit draagt ook bij aan grotere overstromingen bij tropische cyclonen. Al met al lijkt Debby de orkaan van de toekomst te worden.
