Storm Éowyn trok vandaag over de Britste Eilanden. Het ging behoorlijk tekeer met recordbrekende windsnelheden en windstoten. Het leek bijna op een orkaan! Maar kunnen we dit wél of niet een orkaan noemen?!
Scholen zijn dicht, (snel)wegen zijn gesloten, vluchten zijn geannuleerd en vanuit de overheid is aangeraden thuis te blijven... Dat waren de voorzorgmaatregelen en ze kwamen niet voor niets. Storm Éowyn gaat de boeken in voor krachtigste storm ooit in Ierland. Ook elders op de Britse Eilanden trof Éowyn hard.
Een ijsbaan is verwoest door de krachtige wind van storm Éowyn. Foto: Brian Lawless/Alamy Limited/ANP (Blanchardstown, Ierland)
Dit venijnig lagedrukgebied begon in de Golf van Mexico enkele dagen geleden toen er een koude uitbraak was boven Noord-Amerika. Tussen de koude lucht boven land (vanwege een uitwijking van de poolwervel) en de warme lucht boven de (tropische) Atlantische Oceaan kon dit lagedrukgebied snel in intensiteit toenemen. En met de straalstroom erachter ging dit lagedrukgebied razendsnel over de Noord-Atlantische Oceaan richting Europa.
Als een lagedrukgebied zo snel in intensiteit toeneemt, noemen we dat in de meteorologie ook wel 'bombogenese' en spreken we van een 'bomcycloon'.
Orkaankracht!
Storm Éowyn hoort tot een van de krachtigste, al dan niet dé krachtigste storm die over De Britse Eilanden en dan met name Ierland trok (sinds het begin van de metingen). Eind van de nacht is in Mace Head een windstoot van 183 km/u gemeten. Het oude record stamt uit 1945. Daarnaast is een gemiddelde windsnelheid van 135 km/u gemeten - het hoogst sinds de metingen zijn begonnen.
Dat betekent dat storm Éowyn met windkracht 12 gepaard ging, dus orkaankracht. Hier gebruiken we de Schaal van Beaufort voor. Meer hierover lees je via deze link. Maar kunnen we dan ook van een orkaan spreken?!
Orkanen, tyfoons en tropische cyclonen
Een tropische orkaan is een diep lagedrukgebied met daarin enorme roterende 'wolkenmuren'. Het gaat gepaard met verwoestende wind en soms ook wel een 'oog'. Dat is een gebied met weinig of geen wolken en wind in het midden van de orkaan, tyfoon of cycloon. Orkanen worden geclassificeerd volgens hun windsnelheden, door de Schaal van Saffir-Simpson te gebruiken. (Meer hierover en wat het verschil is tussen een orkaan, tyfoon en cycloon lees je hier.)
Structuur van een orkaan. Rond de kern van het lagedrukgebied zijn er banden met stijgende warme lucht en dalende koude lucht. In de stijgende warme lucht ontstaan wolken en vervolgens regenbanden. In de dalende koude lucht zijn er juist "opklaringen". Daardoor vormen de bekende spiraalbanden rond de kern van een cycloon.
Een orkaan is dus een lagedrukgebied dat zijn oorsprong heeft in de Tropen en er zijn dus een aantal 'voorwaarden' nodig voor zo'n storm om te ontstaan, waar onder een zeewatertemperatuur van 27 graden en genoeg instabiliteit in de atmosfeer dat buien kunnen gaan 'clusteren' en eindelijk die wolkenmuren gaan vormen. Dat is dus net wat anders dan een storm als Éowyn.
Wat is Éowyn dan?!
Storm Éowyn is net als enige ander depressie waar we soms te maken mee krijgen: een lagedrukgebied. Het is wel een heel erg krachtig lagedrukgebied dat met orkaankracht wind gepaard gaat. Het is geen tropische storm en daarom kunnen we niet spreken van 'orkaan Éowyn'. Termen zoals Extratropische orkaan, orkaandepressie of gewoon storm met orkaankracht wind zouden wél kunnen.
Hoe je het ook al wilt benoemen, het blijft een krachtige en record storm die voor veel schade heeft gezorgd!
Foto: Paul Faith/AFP (Noord-Ierland)
Foto: Owen Humphreys/Alamy Limited (Noord-Ierland)
