Onder invloed van een hogedrukgebied op de Atlantische Oceaan en een lagedrukgebied boven Scandinavië komt koude lucht afzakken richting een groot deel van Europa. En het verdrijven van de warmte gaat niet zonder slag of stoot: de kans op noodweer met overvloedige regenval neemt in sommige regio's duidelijk toe.

Het zit al een tijdje in de verwachting: het warme en zwoele weer waar Nederland de afgelopen weken vaak mee te maken had, gaat verdwijnen. De herfst maakt z'n intrede met halverwege volgende week temperaturen van amper 14 à 15 graden overdag. Maar waar de hoeveelheid regen hier nog enigszins binnen de perken lijkt te blijven, is dat voor delen van Europa een heel ander verhaal. Met name rond de oostelijke Alpen en Middellandse Zee kan het de komende week wel eens flink gaan spoken.


De maximumtemperaturen voor vrijdag: Behoorlijk fris in een groot deel van Europa!

Koufront

Vandaag en morgen trekt een langgerekt koufront over. Bij ons gebeurde dat afgelopen nacht al, wat vooral in Zeeland resulteerde in lokaal stevig onweer. In de rest van het land werd de warme lucht relatief geruisloos verdreven. Ten zuidoosten van ons gaat het er een stuk heviger aan toe. In het Alpengebied en de noordelijke helft van Italië gaat de afkoeling gepaard met forse (onweers)buien en veel neerslag.


Een eerste koufront verdrijft de ergste hitte in het zuiden van Europa, met vooral in Italië en aan de zuidkant van de Alpen - niet voor de eerste keer - veel neerslag. Bron: WXCharts.

De meeste neerslag valt in het grensgebied van Italië, Oostenrijk en Slovenië. Plaatselijk is meer dan 100 mm regen in een relatief korte tijd mogelijk. In combinatie met het heuvelachtige terrein kan dat al snel voor problemen zorgen. Het is niet de eerste keer dat er aan de zuidrand van de Alpen veel regen valt: afgelopen week viel in de zuidwestelijke Alpen plaatselijk bijna 200 mm regen in één dag tijd. Dat zorgde voor flinke schade en minstens één vermiste persoon.

Bij ons rustiger, volgende ronde voor Zuidoost-Europa?

Na een onstuimige en regenachtige dinsdag(middag), gaat het weer bij ons in de tweede helft van de week geleidelijk opknappen. Een hogedrukgebied op de Atlantische Oceaan breidt zich uit richting onze omgeving, wat zorgt voor minder wind, meer ruimte voor de zon en lagere neerslagkansen zorgt. Door de zogenaamde 'rug van hogedruk' die zich bij ons opbouwt, krijgen de (oostelijke) Alpen, het Middellandse Zeegebied en de Balkan juist te maken met (erg) slecht weer. 


Het grootschalig patroon voor vrijdag. Een 'opgesloten' lagedrukgebied boven Italië, terwijl het bij ons geleidelijk rustiger wordt dankzij een rug van hogedruk. Bron: WXCharts.

In dat deel van Europa komt namelijk een 'bel' met koude lucht gevangen te zitten. Op 5,5 kilometer hoogte kan de temperatuur dalen tot -20 graden of nog iets lager. Tegelijkertijd is de Middellandse Zee al een hele tijd extreem warm, met ook nu nog een zeewatertemperatuur van plaatselijk 28 à 29 graden. Dat grote temperatuurverschil werkt zware buien in de hand. Ter vergelijking: Een temperatuurverschil van 40 graden is al ruim voldoende om (felle) onweersbuien op te leveren in de herfst, iets dat woensdag bij ons vooral in de kustgebieden overigens ook een mogelijkheid is.

Een goed voorbeeld van hoe een (record)warme Middellandse Zee kan bijdragen aan noodweer was half augustus te zien op de Balearen. Toen de warme lucht er tijdelijk werd verdreven was sprake van serieus noodweer. Dat is wellicht een voorbode van wat er komende week mogelijk is. Een rondtollend lagedrukgebied kan in combinatie met veel vocht in de atmosfeer voor grote neerslaghoeveelheden zorgen, en daarmee tot wateroverlast en modderstromen. Zeker voor de betreffende regio dus een een situatie om nauw op te volgen.


De verwachte neerslaghoeveelheid volgende week volgens het Europese weermodel. In delen van Oostenrijk, Italië en de Balkan kan (ruim) 200 millimeter neerslag vallen. Op grote schaal wordt het kletsnat. Bron: WXCharts.

Een pak sneeuw?!

Wanneer in de tweede helft van volgende week intense neerslag en koude lucht op hoogte samenvallen, zou er in delen van de Alpen bovendien wel eens veel sneeuw kunnen gaan vallen. En dan gaat het niet alleen over de hoogste toppen, want met temperaturen die dalen tot zo'n 10 graden onder de norm zakt de sneeuwgrens fors. Vanaf een hoogte tussen de 1200 en 1500 meter zou de neerslag al kunnen transformeren tot droge sneeuw.

En met het rondtollende lagedrukgebied in de buurt gaat het dan ook niet om een paar centimeters, maar gelijk om een (enorm) pak sneeuw. Op sommige plekken is zelfs (ruim) één meter niet uitgesloten. Hoe het precies gaat uitpakken - zowel wat betreft grote neerslaghoeveelheden als de sneeuwgrens - is nog wel even afwachten: de komende dagen zal dat duidelijker worden. Al met al kunnen we wel stellen dat de meteorologische herfst is begonnen in Europa!

Het Europese weermodel laat in de tweede helft van volgende week veel sneeuw zien voor de oostelijke Alpen. In gebieden vanaf ongeveer 1200 à 1500 meter hoogte zou wel eens tot een meter sneeuw kunnen vallen! Bron: WXCharts.