De hoeveelheid water dat door de grote rivieren van Nederland stroomt, zorgt deze week voor hoge waterstanden. Vooral uiterwaarden stromen onder, maar het zorgt verder niet voor enorm grote problemen.
Zandzakken worden op putdeksel gelegd om te voorkomen dat ze omhoog komen door het hoge water van de Maas. Foto: Mook, Hans Wildeboer
Stroomgebied Rijn & Maas
De Maas en de Rijn zijn de twee grootste rivieren van Nederland. De hoeveelheid water van deze rivieren wordt niet alleen bepaald door de regen die in Nederland valt, maar is vooral afhankelijk van wat er in het buitenland 'weertechnisch' gebeurd. Om een verwachting te maken van de waterstanden moet dus naar het stroomgebied van de rivier gekeken worden. De Maas ontspringt in het Franse middelgebergte en wordt voornamelijk gevoed door regenwater. Daardoor kent de Maas een grillig verloop in waterpeil. De Rijn daarentegen is slechts gedeeltelijk afhankelijk van hemelwater. De belangrijkste bron voor water valt voor de Rijn te vinden op de bergtoppen van de Zwitserse Alpen. Vooral in het voorjaar, of als de temperaturen in de Alpen plots snel oplopen in de winter, komt veel smeltwater vrij van sneeuw en ijs. Hierdoor krijgt de Rijn in de tweede helft van de winter of in de lente soms veel water te verwerken. In het najaar gebeurt precies het tegenovergestelde. Bij Lobith, de locatie waar de Rijn ons land binnenkomt, worden gemiddeld in oktober en november de laagste waterstanden gemeten.
Stroomgebieden van de Maas en de Rijn.
Rijn
Vlak voor het weekend viel vooral in de Alpen en de middelgebergtes van Duitsland veel regen. Daarnaast ging de vorstgrens omhoog naar 1500 meter, waardoor veel sneeuw onder de 1500 meter hoogte in de Duitse middelgebergtes en de Alpen begon te smelten. Door de neerslag en het smelten van sneeuw in Duitsland en Zwitserland is de waterstand van de Rijn momenteel hoger dan normaal voor de tijd van het jaar. Vooral op de plek waar de Rijn Nederland binnenkomt, Lobith, is dit goed te zien (zie figuur onder). Op dit moment is de waterstand nog licht verhoogd, maar de tendens is dat het waterpeil in de Rijn de komende dagen blijft stijgen. Met in achtneming van de huidige weersverwachting komt de waterstand aan het einde van de werkweek uit op een peil van tussen de 14,5 en 14,9 m boven NAP. Daarmee zou de waterstand in de Rijn waarschijnlijk net iets hoger worden dan in januari 2018. Toen steeg de stand bij Lobith tot 14,64 m boven NAP. Wel is een onzekerheidsmarge in de verwachting en kan de hoogwatergolf aan het einde van de week nog wat hoger of lager uitpakken.
De verwachte waterstand in de Rijn bij Lobith.
Maas
Door neerslag en smeltende sneeuw in de Ardennen en Noord-Frankrijk is de afvoer van de Maas ook verhoogd. In België en Frankrijk lag minder sneeuw, waardoor de waterstand afhankelijker is van neerslag in het stroomgebied. De komende dagen neemt de waterafvoer in de Maas bij Maastricht dan ook gestaag af. Hooguit dat door het regenwater van de komende dagen nog een is minder hoge piek voor donderdag wordt verwacht.
De verwachte waterstand van de Maas bij Maastricht.
