Het is weer zover, de bekendste meteorenregen van het jaar is de komende nachten weer te bewonderen aan de hemel: de Perseïden! Dat wordt een donkere plek zoeken, lang opblijven en heel veel wensen doen. Waar en wanneer kun je ze het beste zien? Hoe wordt het weer? Wat zijn vallende sterren eigenlijk? Antwoord op al deze vragen lees je in onderstaande blog!
Wat zijn vallende sterren?
Het zijn in ieder geval geen echte sterren die naar beneden vallen. De correcte naam voor een vallende ster is dan ook een "meteoor". Wat je daadwerkelijk ziet als je een vallende ster gespot hebt, is een stukje puin uit de ruimte die de dampkring van de aarde binnenkomt. Dit gebeurt met enorme snelheden, soms tientallen kilometers per seconde, oftewel ruim 200.000 km/h! Deze deeltjes kunnen zo snel bewegen, omdat er in de ruimte geen weerstand is. Op het moment dat ze wel weerstand ondervinden door onze atmosfeer, worden ze sterk afgeremd en gaan ze gloeien. Dit alles gebeurt op zo'n 100km hoogte. Groot zijn deze vallende sterren meestal niet, meestal de grootte van een stofdeeltje. Een stuk zo groot als een erwt geeft al een enorm felle lichtflits. Bang dat er de komende dagen eentje door je huis schiet hoef je trouwens niet te zijn, ze verdampen door de enorme hitte volledig.
Figuur 1: Een fellere vallende ster aan de hemel. Dit stofdeeltje wat de atmosfeer binnen drong zal echter niet groter geweest zijn dan een erwt.
Waarom zijn er de komende nachten zo veel?
De komende nachten is het tijd voor een jaarlijks terugkerende meteorenregen: de Perseïden. De meteorenzwerm is vernoemd naar het sterrenbeeld Perseus, omdat de meteoren lijken te komen vanuit dat deel van de hemel. De Perseïdenzwerm is elk jaar tussen half juli en eind augustus te zien met het hoogtepunt tussen 9 en 14 augustus. Ze zijn een van de bekendste en meest spectaculaire meteorenzwermen van het jaar, en worden vaak aangeduid als “tranen van Sint-Laurentius” omdat ze rond zijn feestdag (10 augustus) verschijnen. Wat meehelpt aan de bekendheid van deze zwerm, is het feit dat deze in de zomervakantie valt en het ook vaker lekker weer is, waardoor het aangenaam is om buiten te gaan kijken en kinderen langer op kunnen blijven. Samen met het feit dat dit een van de actiefste meteorenregens in het jaar is, maakt dit het echt de moeite waard om voor op te blijven!
Figuur 2: Het sterrenbeeld Perseus. Bron: AlltheSky via Wikipedia.
Dat er zoveel vallende sterren te zien zijn, komt doordat deze zwerm veroorzaakt wordt door een komeet. Een keer per jaar schiet de aarde door de baan van de komeet Swift-Tuttle, die allemaal puin heeft achtergelaten. Het is het puin van deze komeet die voor de vele vallende sterren zorgt. Tijdens het maximum zijn er op een donkere plek zo'n 50-65 vallende sterren per uur te zien: dat is er bijna elke minuut een! Dus pak de komende nachten die lekkere stoel, zorg voor warme kleding en wellicht wat dekens en kijken maar.
Wanneer moet ik gaan kijken?
De beste tijd om te kijken is 03.45u in de nacht van maandag op dinsdag, die nacht vallen er dus verwacht zo'n 50-65 vallende sterren per uur. Ook een aantal dagen hiervoor en hierna zijn ze echter te zien. Dan zijn het er alleen wel minder: iedere dag weg van het maximum neemt het aantal vallende sterren met 40% af. De nacht ervoor en erna zijn er dus nog maximaal zo’n 45 per uur te zien. Kijk je nog een dag eerder of later, zijn het er nog zo’n 30. Ook het uur waarop je kijkt maakt uit: hoe later, hoe beter! Met het absolute maximum dus rond 03.45u elke nacht.
Waar moet ik kijken?
Het beste kijk je richting het noordoosten, daar ligt namelijk de radiant. Dat is de plek in de sterrenhemel waar alle vallende sterren vandaan lijken te komen. Rond de radiant vallen ook de meeste. Ze kunnen echter over de gehele hemel vallen, ook richting bijvoorbeeld het zuiden, maar dan vallen ze dus "van je af". Als je richting het noordoosten kijkt, vallen ze "naar je toe".
Figuur 3: Op deze foto is de radiant duidelijk zichtbaar. Alle vallende sterren lijken van de radiant weg te vallen. Dit komt doordat dit de plek is waar de aarde botst met het spoor van stofdeeltjes wat is achtergelaten door de komeet.
Het maximum van de Perseïden valt dit jaar erg gunstig, de maan stoort namelijk niet, die gaat vroeg in de avond al onder. Verder moet je zorgen dat je een donkere plek opzoekt, iets wat in het sterk verlichte Nederland nog wel eens een uitdaging kan zijn. In het zuiden en westen is dat best lastig, in het noorden en oosten is het beter te doen. Wil je echt een compleet donkere plek hebben, dan zal je een reisje naar een van de Waddeneilanden moeten boeken. Wacht trouwens niet te lang, want vanaf 05.30u wordt het alweer licht.
Figuur 4: Een kaart van de lichtvervuiling in Nederland. In de Randstad ben je bij voorbaat kansloos om per minuut een vallende ster te zien, maar in het noorden en oosten zijn je kansen een stuk beter! De Waddeneilanden zijn duidelijk het donkerst. ©lightpollutionmap.info
Wat doet het weer?
Het weer is ons zeker tijdens het maximum (extreem) gunstig gezind! Aankomende nacht (van zaterdag op zondag) is het nog vrij bewolkt, maar zeker in het noorden zouden er halverwege de nacht genoeg opklaringen moeten zijn. De nacht naar maandag lijkt vervolgens al bijna compleet helder te verlopen. De nacht van het maximum (maandag op dinsdagnacht) is ook zo goed als helder, met ook nog eens hoge minimumtemperaturen, waardoor het de hele nacht zeer aangenaam is buiten. Beter kan eigenlijk bijna niet… Pak dus je kans! Lees hier het meest actuele weerbericht.
Figuur 5: De meerdaagse verwachting. Precies tijdens het hoogtepunt, maandag (en dinsdag) is het warm en helder weer. Beter kan niet!
