Het lijkt maar niet op te houden, dat grijze en zonloze weer. Voor het gevoel is het wellicht al weer tijden zo somber, maar dat valt wel wat mee. Op veel plekken in het land heeft de zon zich bijna een week niet laten zien. Het was op 14 januari dat de zon in een groot deel van het land voor het laatst was te zien. Daarna viel een grijze deken over het land die de dagen somber en grijs deed verlopen. De laaghangende bewolking kwam ook regelmatig ‘aan dek’, wat resulteerde in mist. Slechts enkele regio’s, waaronder Zuid-Limburg mochten heel even genieten van een wak in het wolkendek, waardoor de zon even tevoorschijn kwam. Verder was het vrijwel continue grijs. En dat is het op deze ‘Blue Monday’ ook nog steeds.
Grijs, grijzer, grijst.... (foto: Jannes Wiersema)
Stralend zonnig
De aanwezigheid van een krachtig hogedrukgebied zorgde de afgelopen week voor rustige condities. Er was sprake van een zwakke stroming, veelal uit zuidelijke of zuidoostelijke richtingen. Boven pak ‘m beet 200 meter hoogte was de lucht vrij zacht en gortdroog, en was er nauwelijks een wolkje te bekennen. Boven de grijze wolkendeken was het stralend zonnig(!) Dat er geen wolkje in die luchtlaag aanwezig was komt door zogenaamde subsidentie; grootschalige dalende luchtbewegingen die bij hogedrukgebieden voorkomen. Hierdoor warmt de lucht op en droogt uit. Dit proces hield echter bij 200 meter op en onder dat niveau was de lucht juist vochtig.
Boven de wolken schijnt de zon... De wolkenlaag was 'slechts' 200 meter dik (foto: Tim Zijlstra)
Landelijke ijsdag
Er was niet alleen sprake van verzadigde lucht, maar de lucht was ook nog eens koud. De (continentale) lucht bevond zich al lange tijd boven land en koelde met de dag steeds verder af. De zon heeft immers in dit jaargetijde niet voldoende kracht om de lucht overdag op te warmen, zeker niet wanneer het geheel bewolkt is. De lucht werd dus kouder en kouder en de vorst deed z’n intrede, gevolg door de eerste landelijke ijsdag in Nederland sinds tijden!
Na ruim 2 jaar werd er afgelopen zaterdag eindelijk weer een landelijke ijsdag genoteerd. (foto: Jolanda Bakker)
De luchtdruk daalt, temperatuur stijgt
Maar er komt de komende dagen verandering en schot in de zaak. Het hogedrukgebied, wat zich eerst nog boven centraal Europa bevond, heeft zich inmiddels teruggetrokken naar het oosten en ligt nu ergens boven de Zwarte Zee. Inmiddels naderen twee Atlantische depressies het westen van Europa en die brengen een wisselvallig weertype. Vanaf halverwege de week neemt bij ons de kans op een beduidend natter weertype toe en daarna trekt ook de wind aan. Vervolgens wordt met een westelijke stroming zachte oceaanlucht aangevoerd en vanaf vrijdag verschijnen de dubbele cijfers op de thermometer.
Lagedrukgebieden naderen vanuit het westen, het hogedrukgebied is naar het oosten van Europa vertrokken.
Zachte lucht op komst! Van waarden rond of onder het vriespunt naar later deze week dubbele cijfers op de thermometer (ECMWF/KNMI)
De komende dagen
Tot en met dinsdag verandert er overigens vrij weinig aan het weerbeeld. De laaghangende bewolking blijft op de meeste plekken hardnekkig hangen en plaatselijk kan er mist voorkomen. Na een nacht met lichte vorst wordt het overdag 1 à 2 graden boven nul. Aan zee wordt het met een matige zuidwester zo’n 4 à 5 graden. Klaart het in het zuidoosten even op, kan het ook daar en graad of 4 worden. Woensdag start de dag bewolkt en droog, maar eindigt ronduit nat. In de loop van de middag gaat het vanuit het westen regenen. Vooral in de avond regent het even flink door en er kan maar zo 5-10 mm regen vallen. De wind houdt zich nog gedeisd en het wordt overdag zo’n 5 graden. Vanaf donderdag gaat de wind een rol spelen en vooral in de kustgebieden is dan kans op zware windstoten. De doorstaande zuidwester blaast op donderdag en vrijdag ook merkbaar door het land. Op donderdag loopt de temperatuur, met de komst van zachte lucht, naar zo’n 7 graden op. Het lijkt overigens geruime tijd droog te blijven, maar later op de dag gaat het alsnog regenen. Vrijdag lijkt in het water te vallen en het wordt dan zo'n 8 graden. In de avond loopt het kwik verder open zaterdag wordt het maar liefst 10 graden!
Eind van de week een stuk zachter en natter....
Later in de week regen en meer wind (foto: Joop Gooden, Hoogeveen)
En de zon?
Tot op heden wordt er met geen woord gerept over de zon. Dat klopt, want het aandeel zon lijkt tot en met vrijdag gering. In het weekend lijkt daarin wat verandering te komen. Een wat open weerbeeld geeft in het weekend een beetje ruimte voor wat zonneschijn. Daarnaast lijkt het ook wat droger en rustiger te worden.
In het weekend lijkt er net even wat meer ruimte te komen voor wat zon (ECMWF/KNMI)
