Het was warm deze zondag... En dat hebben we geweten! Diverse warmterecords zijn vandaag gesneuveld, en dat nadat er eergisteren nog sneeuw lag in Nederland. In onderstaande blog nemen we jullie mee langs een paar records en leggen we uit hoe het zo warm kon worden. 

Storm Bert 

Als eerste antwoord op de vraag: hoe kon het vandaag zo warm worden, terwijl we net uit zo’n relatief koude periode zijn gekomen? Dat heeft alles te maken met storm Bert. In het VK en Ierland zorgt deze voor heel wat problemen, maar bij ons is daar niet veel van te merken. Alhoewel, er stond vandaag wel veel wind!

Figuur 1: De maximale windkracht in Beaufort die er vandaag in Nederland gestaan heeft.

Deze wind is ook de grootste reden dat het vandaag zo warm is kunnen worden. Om storm Bert heen werd namelijk met een stevige zuidenwind ontzettend warme lucht met een rotvaart onze kant op geblazen. Deze lucht, oorspronkelijk afkomstig vanuit de Canarische Eilanden, zorgde er hier voor dat het erg warm kon worden. De kou van de afgelopen dagen werd volledig weggeblazen richting het noorden.

Figuur 2: Om storm Bert heen waaide een zuidelijke wind, die enorm warme lucht onze kant op bracht.

Ook op onderstaande weerkaart, die de temperaturen op 1,5 km hoogte laat zien, is deze hitte goed te zien. Een bel aan warme lucht stoomt helemaal op vanaf Spanje onze kant op, terwijl de kou waar we eerst in zaten al tot de Baltische staten is weggedrukt. 

Figuur 3: Dit is de temperatuur vandaag op 1,5 km hoogte. De bel warme lucht die onze kant op kwam (geel ingetekend op deze kaart) is hierin goed te zien. De kou (blauw op deze kaart) is al weggeblazen tot aan de Baltische Staten. ©WXCHARTS.com

Dagrecords sneuvelden op alle weerstations, op één na

Dan de records die vandaag verbroken zijn. Laten we eerst kijken naar ons landelijke weerstation in De Bilt: daar werd het de warmste 24 november ooit gemeten. Het record voor deze datum stond namelijk op 14,4 graden, vandaag werd het er uiteindelijk 17,1 graden. Bijna met 3 graden verbroken dus. 

De Bilt was daarin niet alleen, heel veel weerstations verbraken vandaag hun eigen dagrecords. Sterker nog, maar één weerstation in heel Nederland wist dat vandaag niet voor elkaar te krijgen! Dat was weerstation Hoorn op Terschelling. Daar werd namelijk een evenaring van het vorige record gemeten, 12,5 graden. Dat was het ook al eens geweest in 2009. De rest van alle weerstations in Nederland heeft zijn dagrecord vandaag dus verbroken.

Dagrecords aan zee verpulverd

Op sommige plekken is het dagrecord niet alleen gesneuveld, maar ook verpulverd! Vooral aan zee was dit het geval. Zo hebben de weerstations Voorschoten (Zuid-Holland) en Wijk aan Zee (Noord-Holland) hun dagrecord met resp. 5,2 en 4,9 graden verbroken. In Wijk aan Zee was het tot vandaag nooit warmer geworden dan 13,0 graden op 24 november, vandaag werd het er 17,9 graden! In Voorschoten was 11,2 graden het maximum, maar werd het vandaag 16,4 graden. 

Dezelfde temperatuur morgen was GEEN record geweest

Het probleem met dagrecords is dat deze erg ongelijk verdeeld kunnen zijn. Zo stonden de records van vandaag niet zo hoog, morgen (25 november) daarentegen, staan ze veel scherper! Zo staat het dagrecord van Maastricht morgen op 18,9 graden, terwijl die vandaag “slechts” op 15,7 graden stond. Het werd er vandaag 18,1 graden, dagrecord verbroken dus. Maar was deze warmte morgen pas aangekomen, hadden we helemaal geen dagrecord gehad. Dit is ook het geval bij tientallen andere weerstations.

Zegt dit dagrecord iets over klimaatverandering?

In een eerdere blog leggen we precies uit dat een individueel dagrecord op zichzelf dus niet zoveel zegt over bijvoorbeeld klimaatverandering, maar de trend hierin wel. Zo werden er dit jaar al 7 keer een warmtedagrecord verbroken, en 0 keer een koudedagrecord. Dat is een erg scheve verhouding, die alleen maar mogelijk is door klimaatverandering. 

Figuur 4: De hoeveelheid warmte- en kouderecords per jaar. Je ziet dat momenteel kouderecords bijna nooit meer voorkomen, terwijl er wel evenveel warmterecords verbroken blijven worden. Zonder klimaatverandering verwacht je dat je evenveel koude- als warmterecords ziet per jaar.

Warmste late novemberdag ooit gemeten!

Naast dagrecords, is er vandaag echter ook een decaderecord gesneuveld! Die zijn al een stuk bijzonderder, omdat het hier over een periode van 10 dagen gaat. Het warmterecord voor de laatste 10 dagen van november stond tot vandaag op 18,9 graden, gemeten in zowel Maastricht als Ell op 25 november 2006. 

Vandaag werd het in Ell maarliefst 19,1 graden, waarmee het oude record dus uit de boeken is geschreven. Daarmee is het nog nooit eerder zo laat in het jaar nog zo warm geweest ergens in Nederland. 

Figuur 5: De maximumtemperatuur van vandaag. In Ell is het met 19,1 graden nog nooit zo warm geweest eind november. Ook in De Bilt was het erg zacht met ruim 17 graden.

De Bilt net geen decaderecord

Hoe zit het dan met het decaderecord van De Bilt? Die is nét niet verbroken vandaag. Alleen op 25 november 2006 werd het nog warmer in De Bilt ergens in de laatste 10 dagen van november. Het werd toen 17,2 graden, terwijl De Bilt vandaag niet verder kwam dan 17,1 graden. Hoe dan ook was het dus ook in het midden van het land een uitzonderlijk zachte dag.

Blijft het de komende tijd zo zacht?

Voor iedereen die geniet van dit soort temperaturen: hopelijk heb je vandaag je kans gepakt, want vanaf morgen is het alweer gedaan met dit extreem zachte weer. Maandag trekt er een koufront over ons land, waardoor we weer opnieuw in de wat koelere lucht terecht gaan komen.

Figuur 6: De frontenanalyse voor maandag om 14:00u. Dan trekt er een regenzone van west naar oost over ons land, met daarachter weer koelere lucht vanuit het noorden.

Het wordt niet meer zo koud als eerder deze week, maar de 19 graden gaan we ook echt niet meer halen. De temperaturen blijven komende week steken rond een graad of 10, iets boven het klimaatgemiddelde. Later in de week is het goed mogelijk dat het nog wat kouder wordt en in het weekend kan het ’s nachts weer gaan vriezen. Deze warmte van vandaag was dus echt een eendagsvlieg. Meer actuele info, bijvoorbeeld over de mogelijke stormachtige woensdag, lees je in ons uitgebreide weerbericht.

Figuur 7: De weersverwachting voor komende week. Het actuele weerbericht vind je hier.