De afgelopen dagen, en ook de komende dagen is het erg zacht voor de tijd van het jaar. In de zuidelijke helft van het land gaan we op meerdere dagen 20 graden of meer halen. En dat terwijl de gemiddelde maximumtemperatuur in deze tijd van het jaar 13 graden is. Hoe komt het dat het zo zacht is, en hoe uitzonderlijk is dat? In deze blog leggen we het uit.
Monster, Janneke Middendorp
We zitten inmiddels in de laatste 10 dagen van oktober (ook wel decade genoemd) en het blijft maar zacht. In Zeeland, Noord-Brabant, Gelderland en Limburg kan het -net als de afgelopen dagen- ook de komende tijd 20 graden of meer worden. En dan spreken we van een officiële warme dag. Nu is een warme dag in oktober niet uitzonderlijk. Het is in Maastricht al wel eens boven de 25 graden geweest in oktober. Maar zo'n reeks van warme dagen zo laat in de maand, dat komt niet vaak voor.
Om de oorsprong van die warme lucht te achterhalen, moeten we op de weerkaart van Europa kijken.
We zien een groot en complex lagedrukgebied met de belangrijkste kern (het sturende laag) ten westen van de Golf van Biskaje. Daar vlak omheen liggen de fronten van dat lagedrukgebied. De rode lijn is de begrenzing van warme lucht, de blauwe lijn van koude lucht. Als we ons dan bedenken dat de wind in een lagedrukgebied tegen de wijzers van de klok in waait, dan zien we eigenlijk al dat we te maken hebben met een zuid tot zuidwestelijke aanvoer van lucht.
Den Helder, Nel van Es
Die lucht komt uit Midden- en Zuid-Frankrijk en het noorden van Spanje. En daar is het normaal in deze tijd van het jaar nog behoorlijk warm. Maar dit jaar is het zelfs extreem warm. In het zuidwesten van Frankrijk werd het onlangs nog 30 graden, en in Zuid-Spanje werd het deze week zelfs ruim 35 graden, een nieuw record voor oktober. Nu koelt die lucht onderweg naar ons wel wat af, maar er is dus nog zeker 20 graden of meer mogelijk in het zuiden van ons land. En dat blijft nog wel even zo.
Eigenlijk zover we met redelijke betrouwbaarheid kunnen kijken -5 dagen vooruit- blijft de temperatuur erg hoog. Deze vooruitzichten gelden voor De Bilt, en zoals gezegd, in het zuiden kan het nog een paar graden warmer worden. Ook de nachten zijn erg zacht voor de tijd van het jaar. Sterker nog: het is sommige nachten zelfs net zo zacht of zachter dan het gemiddeld in deze tijd van het jaar overdag is. De oorzaak van dat zachte weer zien we ook terug; de wind uit zuidelijke richtingen. En we zien nog iets: Er vallen af en toe buien. Dat komt doordat er af en toe een storing overtrekt, maar ook doordat de lucht vrij vochtig is. Deels doordat de nachten langer zijn en de zon minder kracht heeft om vocht te kunnen verdampen. Maar ook doordat de lucht die onze kant op komt, soms uit de Golf van Biskaje of vanuit het Kanaal komt. En dat is dan vrij vochtige lucht waarin makkelijk buien ontstaan.
Hooghalen, Arjan Pat
En dan kijken we nog even naar de verwachting voor de langere termijn, die natuurlijk verder in de toekomst meer onzekerheid kent. Daarin zien we dat de kans groot is dat we dit zachte weer tot het einde van de maand houden, en mogelijk nog langer.
En dat is dan weer gunstig voor onze portemonnee en het milieu. Want met dat zachte weer hoeven huizen en kantoren veel minder verwarmd te worden, en dat scheelt veel energie. Dat is mooi meegenomen in deze tijd van hoge prijzen voor gas en elektra.
