Het duurt altijd enkele dagen voordat de cijfers bekend zijn, maar nu zijn ze er en het zit er zorgwekkend uit. Januari 2025 was namelijk wereldwijd opnieuw recordwarm en daarbij kwam de gemiddelde temperatuur ruim boven het pre-industriële niveau uit.
Sinds begin 2023 ging het over recordwarme maanden. Daarmee waren 2023 en 2024 recordwarme jaren, waarvan vorig jaar de gemiddelde temperatuur voor het eerst meer dan 1,5 graden boven het pre-industriële niveau lag. Volgens het Klimaatakkoord van Parijs is dat een niveau dat we zo lang mogelijk tegen moeten houden en indien mogelijk helemaal moeten vermijden. Toch betekent één jaar boven dit niveau niet gelijk dat de 1,5 graden grens nu overschreden is. Daarvoor moet het langere tijd zo warm zijn.
Nu komt er nóg een maand bij deze lange warme perioden: januari 2025 was namelijk wereldwijd opnieuw recordwarm. Volgens de Copernicus Climate Change Services (C3S) kwam de gemiddelde wereldwijde temperatuur uit op 13,23 graden. Dat is 0,79 graden boven het klimaatgemiddelde voor januari. Hier gaat het om het klimaatgemiddelde van de periode 1991-2020.
In vergelijking met het gemiddelde van 1850-1900 (de pre-industriële referentieperiode) was januari 2025 1,75 graden warmer. Ook was afgelopen maand de 18de maand in een periode van 19 maanden met een wereldwijd gemiddelde temperatuur die de 1,5 graden-grens overschreed. Deze recordwarme maand kwam ondanks de ontwikkeling van een La Niña in de tropische Stille Oceaan. La Niña heeft normaal gesproken een tijdelijk verkoelend effect op de wereld. Dat is dus nog niet terug te zien in wereldwijd de gemiddelde temperatuur.
Wereldwijd de gemiddelde afwijkingen van de temperatuur ten opzichte van de pre-industriële referentieperiode 1850-1900 voor elke januarimaand van 1979 tot 2025 (Bron: C3S/ECMWF met data van ERA5)
Voor Europa was het een zeer zachte januarimaand met een gemiddelde temperatuur van 1,8 graden. Dat is 2,51 graden hoger dan het klimaatgemiddelde voor januari en daarmee dus de op één na zachtste januarimaand ooit gemeten. Op 27 januari is in Valencia, Spanje de hoogste temperatuur voor de maand januari geregistreerd: het werd maar liefst 26,9 graden!
Gemiddelde temperatuurafwijking in Europa ten opzichte van het klimaatgemiddelde van 1991-2020 voor de maand januari (Bron: C3S/ECMWF met data van ERA5)
Poolijs recordlaagte
Januari 2025 was niet alleen recordwarm. Ook werd in het Noordpoolgebied het kleinste zee-ijsoppervlak ooit gemeten (sinds het begin van de metingen). In het Noordpoolgebied was de maandelijkse gemiddelde omvang van het zee-ijs 13,1 miljoen km2. Dat is zo'n 6% lager dan het gemiddelde voor januari van 1991-2020. Dit is de laagste hoeveelheid zee-ijs in de 47-jaar satellietdataset en volgt op een recordlaagte in december 2024.
Maandelijkse gemiddelde afwijkingen in de omvang van het zee-ijs in het Noordpoolgebied voor alle januarimaanden van 1979 t/m 2025. De afwijkingen worden uitgedrukt als een percentage van het gemiddelde van januari voor de periode 1991-2020. (Bron: C3S/ECMWF/EUMETSAT met data van EUMETSAT OSI SAF Sea Ice Index v2.2)
In Nederland geen recordwarme maand
Het gaat dus om de wereldwijde gemiddelde temperatuur voor januari 2025 (en de gevolgen ervan). In Nederland was het een ander verhaal. Hier was het juist aan de koude kant, hoewel er weinig sprake van echt winterweer was! (Meer hierover in de blog van 1 februari 2025.)
Toch een beetje winters
Deze week is er echter wél sprake van winterweer. Vandaag valt vanuit het zuiden neerslag. Deze komt eerst in de vorm van regen naar beneden, maar her en der kan er ook wat natte sneeuw vallen. Vanavond wordt het tijdelijk droger, maar vannacht volgt vanuit het zuiden opnieuw regen. In de loop van de nacht trekt dit regengebied richting het noordoosten en gaat de regen steeds vaker over in (natte) sneeuw. In het noordoosten valt voornamelijk sneeuw die zelfs even kan blijven liggen!
Dinsdagochtend vroeg valt nog een beetje sneeuw in het noordoosten, maar al vrij snel wordt het droger. In het westen valt er regen of natte sneeuw. Het wordt zo'n 4 graden, maar in het noordoosten wordt het net iets zachter dan het vriespunt.
Nog meer winterse perikelen deze week?!
Woensdagochtend kan vooral in het noordoosten nog wat (natte) sneeuw vallen. In de loop van de dag trekt de neerslag naar Duitsland weg en dan blijft het vrijwel droog. Vanaf het weekend is ook de zon vaker te zien. Dat gaat wel gepaard met temperaturen ruim onder het langjarig gemiddelde: overdag zo'n 3 à 4 graden en 's nachts lichte tot matige vorst.
