Heel Nederland snottert, hoest en rilt er weer op los. De jaarlijkse griepepidemie weer een feit! Deze week steef het aantal mensen dat met griepachtige klachten naar de huisarts ging naar 76 per 100.000 inwoners. Vorige week waren dat er nog 58 per 100.000 inwoners.
Wanneer is er sprake van een griepepidemie?
We spreken van een griepepidemie wanneer er minimaal twee weken lang 58 op de 100.000 mensen aangeeft griepklachten te ervaren én hiermee naar de huisarts gaat. Daarbij moet het gaan om klachten gerelateerd aan het ziekbeeld dat veroorzaakt wordt door het influenza virus. En dat is nu dus het geval.
Griepgolven van de afgelopen jaren. Meest actuele gegevens via RIVM
Kun je de winter de schuld geven van de griep(golf)? Een beetje.
Wetenschappers noemen griep ‘influenza’. Dat komt van het Italiaanse influenza di freddo, ‘de invloed van de kou’. Griep komt altijd voor in de koude maanden van het jaar. Het snotteren begint vaak ergens in oktober en duurt soms wel tot en met april. De piek is meestal rond januari. Je wordt ziek van het virus en niet van de kou, maar kennelijk heeft de kou wel invloed op hoe het virus zich verspreid.
Verspreiding van het griepvirus
De griep krijg je doordat je in aanraking komt met het griepvirus. Dat kan door een besmet voorwerp aan te raken, zoals een deurklink. Maar ook hoesten en niezen zijn belangrijke bronnen van besmetting. Dan worden minuscule druppeltjes, met daarin het griepvirus, in de ruimte worden gekatapulteerd. In kleine afgesloten ruimtes kan het virus neemt de concentratie ziektemakers dan snel toe. Zorg dus voor ventilatie en voor een goede handhygiëne. Maar ook gewoon ademen en praten zorgen er al voor dat die kleine besmette druppeltjes in de lucht komen te zweven. Dat zweven kunnen ze uren volhouden. Je wordt dus niet ziek van zonder jas of met natte haren naar buiten.
Foto ter illustratie: Olly via Pexels
Waarom dan meer griep in de winterhelft van het jaar dan in de zomerhelft?
Hoe goed het zich kan verspreiden is afhankelijk van de temperatuur en de luchtvochtigheid. Uit onderzoek door de Amerikaanse universiteit Virginia Tech blijkt dat er in vliegtuigen, creches, wachtkamers bij de dokter maar liefst de helft van de monsters besmet waren en dat er gemiddeld 16.000 deeltjes per kubieke meter in de lucht zweven. Als je in een ruimte binnenstapt waar iemand met griep is geweest, is de kans dat je deeltjes inademt dus best groot. Maar of je besmet raakt is ook afhankelijk van de temperatuur en daarmee de luchtvochtigheid.
In 2007 voerden microbiologen van de Amerikaanse Mount Sinai School of Medicine een experiment uit met cavia's om te onderzoeken hoe griepvirussen zich verspreiden. Ze plaatsten een krat met cavia's die geïnjecteerd waren met een griepvirus naast een krat met vier gezonde cavia's. Bij een temperatuur van vijf graden Celsius raakten alle gezonde cavia's besmet. Toen ze het experiment herhaalden bij twintig graden, werd slechts één cavia ziek. Bij dertig graden bleven alle gezonde cavia's gezond.
Foto ter illustratie: Vivek Sakhargade via Pexels.
Waarom is dat zo? Dit heeft te maken met de luchtvochtigheid. Hoewel je misschien zou verwachten dat virussen gedijen in vochtige en warme omstandigheden, kunnen ze zich juist sneller verspreiden in koude en droge lucht. Koude lucht bevat minder vocht dan warme lucht. Wanneer de cavia's druppels met het griepvirus uitademen in droge, koude lucht, verdampen deze druppels gedeeltelijk. Hierdoor worden de druppels klein genoeg om te zweven en kunnen ze gemakkelijk naar de cavia in het aangrenzende krat waaien.
Is het gunstig griepweer de komende dagen?
Er zijn veel besmette mensen en een lage temperatuur dus dat lijkt een ideale combinatie om de griepgolf nog even te verlengen. Houd je handhygiëne in de gaten en ventileer goed. Fijn weekend en beterschap als je het nodig hebt.
Bronnen voor dit artikel: Quest en RIVM
