De afgelopen tijd was het vooral erg nat in Nederland en viel het met het mooie stabiele zomerweer nogal tegen. Vanaf vandaag lijkt daar verandering in gekomen te zijn! In ieder geval voor even. Voor veel mensen een reden om de stranden op te zoeken! Daar moet men de komende dagen echter wel rekening houden met het fenomeen “zeewind”.

Frisse wind die opsteekt

Misschien heb je het zelf ook wel eens meegemaakt aan de kust: halverwege de middag draait de wind opeens en wordt het gevoelig kouder. Grote kans dat de wind eerder van land kwam, en nu opeens vanaf zee komt. Dat is een goed voorbeeld van een zeewind die opstak. En die zee is flink koeler dan het opgewarmde land, waar de zon het de hele dag heeft kunnen verwarmen. Denk maar aan het hete zand! Dat is flink warmer dan dat zeewater waar je lekker in gaat afkoelen… 

Figuur 1: Het zand op de voorgrond wordt op een warme zomerdag met veel zonneschijn veel heter dan het water in de verte!

Ontstaan zeewind

Voor het ontstaan van zeewind zijn over het algemeen twee factoren van belang: grote temperatuurverschillen en de windrichting van de heersende wind. Dit fenomeen ontstaat namelijk doordat warme lucht boven land opstijgt (dit noem je ook wel thermiek). Boven land ontstaat dan een “tekort” aan lucht, ofwel een zogeheten thermisch lagedrukgebiedje. Dat tekort aan lucht moet vervolgens aangevuld worden. Dat gebeurt aan de ene kant door wind vanaf land, aan de andere kant door wind vanaf zee. Dat laatste noemen we zeewind. Hieronder leggen we het in meer detail uit.

Temperatuurverschillen

Zeewind komt vooral voor aan de kust, maar ook rondom andere grote wateroppervlakten (zoals het IJsselmeer) kan het voorkomen. Verder steekt hij voornamelijk op in het voorjaar en in de zomer. Dit komt omdat er dan nog sprake is van grote temperatuurverschillen tussen het landoppervlak en de zee. Het (zee)water is in deze seizoenen nog koud, terwijl het land bij voldoende instraling van de zon juist flink op kan warmen. Zo wil de lucht boven land graag opstijgen (warme lucht stijgt op), terwijl dit boven zee niet gebeurt. Het resultaat staat in onderstaand plaatje: een zeewind-circulatie komt op gang!

Figuur 2: Hoe ontstaat een zeewind? Dit is het principe: boven land stijgt warme lucht op, die vervolgens aangevuld moet worden met koele lucht vanaf zee. Het gevolg: de zeewind.

Windrichting heersende wind

Met een groot verschil in temperatuur tussen zee en land zijn we er nog niet. Een ander vereiste is namelijk een zwakke, bij voorkeur aflandige, wind (wind die waait van land richting zee). Bij een te sterke aflandige wind treedt geen zeewind op of is zo gering dat deze niet wordt opgemerkt. De sterke wind blaast de zeewind bij wijze van spreken kapot. Bij een aanlandige wind, dus wind van zee richting land, zal deze ook niet worden opgemerkt. De wind waait dan immers de hele dag al van zee.

Kans op zeewind de komende dagen

Om grote temperatuurverschillen te laten ontstaan is het van belang dat het vrijwel onbewolkt is en de zon maximaal kan instralen. Dit is de komende dagen zeker het geval. De zon kan het aardoppervlak goed opwarmen en morgen wordt het 's middags aan de kust zo’n 24 tot 28 graden. De temperatuur van het zeewater is momenteel zo’n 19 á 20 graden. In het meest extreme geval dus toch een verschil van zo’n 9 graden. Ook de wind de komende dagen is gunstig: namelijk een zuidoosten wind. In het begin zal het dus vanaf land waaien aan de kust, maar op een gegeven moment draait de wind volledig.

Figuur 3: De verwachting voor maandag. De verwachte zeewind staat ingetekend op de kaart.

Over het algemeen kan een zeewind al aan het eind van de ochtend opsteken, maar meestal gebeurt dit gedurende de middag. Dit komt doordat dan het temperatuurverschil tussen land en zeewater het grootst is. Zeewind dringt onder ideale omstandigheden zo’n 10 tot 20 kilometer het land in, in zeldzaam extreme gevallen zelfs 40 tot 60 kilometer. De komende dagen lijkt de zeewind slechts enkele kilometers het land in te waaien. 

Weerbeeld bij zeewind

Zodra de wind de wind van zee opsteekt wordt het direct koeler langs de kust en op de stranden. Op een zomerdag is die verkoeling vaak heerlijk, maar in het voorjaar kan het van aangenaam weer ineens naar een kil weertype omslaan. Voor dat kille weertype hoef je de komende dagen in ieder geval niet bang te zijn: hoogstens koelt het een paar graden af op de stranden, maar met zo’n 20 tot 23 graden blijft het dan nog steeds aangenaam warm! Al kan de wind het dan wel nog net wat frisser maken, zeker als je net uit het water komt. 

Figuur 4: Een voorbeeld van een redelijk extreme zeewind-situatie op 3 augustus 2015. Zo diep landinwaarts gaat de zeewind de komende dagen waarschijnlijk niet komen, maar direct aan de kust zou het wel gevoelig frisser kunnen worden overdag!

Check voor de laatste updates altijd ons weerbericht, de actuele wind en de actuele luchttemperatuur op onze website!